Në vitin 2014, Shqipëria ndërmori një nismë të rëndësishme për të reformuar sistemin e saj të qeverisjes vendore, duke u përpjekur për një decentralizim të vërtetë dhe thelbësor, duke u mbështetur në përpjekjet e mëparshme, por të pamjaftueshme. Kjo nismë synon të fuqizojë vetëqeverisjen vendore me financime të konsiderueshme dhe autoritet ekonomik, të drejta dhe detyra. Ajo synonte të rriste aftësitë administrative, investuese, rregullatore dhe të shërbimit në funksione thelbësore, duke përfshirë gjithashtu transferimin e përgjegjësive të tepërta. Në të njëjtën kohë reforma territoriale administrative synon të përmirësojë kufijtë e administrimit të shtetit duke riorganizuar njësitë e fragmentuara të qeveritare vendore. Ky ristrukturim synon të trajtojë problemin e shërbimit publik të pakënaqshëm që u ofrohen komuniteteve vendase dhe mungesës së ekonomive të shkallës, gjë që rezultoi në kosto të tepërta administrative. Qëllimi ka qenë krijimi i një sistemi territorial më koheziv dhe efikas që mund t’i përgjigjet më mirë nevojave të popullit.
„Megjithatë kjo pikëpamje është jo e saktë, pasi një pjesë e konsiderueshme e legjislacionit është zbatuar në nivelin vendor. Së fundmi dihet që integrimi në BE është një praktikë gjithëpërfshirëse, dhe bashkitë luajnë një rol thelbësor në këtë proces.”
Jolanda Trebicka, Team Leader
Një aspekt tjetër thelbësor i trajtuar nga reforma e qeverisjes vendore në Shqipëri lidhet me rolin e bashkive në procesin e integrimit në Bashkimin Evropian (BE). Jolanda Trebicka, Drejtore Ekzekutive e Civil Society Organisation Europartners Development në Shqipëri (EPD) në atë kohë ishte ndër ekspertët e përfshirë aktivisht në procesin e reformës. Ajo thekson se midis autoriteteve mbizotëronte një mendim se integrimi në BE ishte fokusuar kryesisht në përafrimin e legjislacionit në nivel qendror, duke neglizhuar rëndësinë e qeverisjes vendore. „Megjithatë kjo pikëpamje është jo e saktë, pasi një pjesë e konsiderueshme e legjislacionit është zbatuar në nivelin vendor. Shqipëria ka nisur procesin e harmonizimit të legjislacionit kombëtar me legjislacionin e BE-së. Ashtu si në vendet e BE-së, vlerësimi në Shqipëri konfirmoi se 70% e legjislacionit të harmonizuar/përafruar me legjislacionin e BE-së zbatohet në nivel vendor. Së fundi, u pranua se integrimi në BE është një praktikë gjithëpërfshirëse dhe bashkitë luajnë një rol vendimtar në këtë proces”, thekson Trebicka. Rrjedhimisht, strategjia fillestare e decentralizimit synonte krijimin e këndeve të BE-së në 30 bashki të Shqipërisë deri në vitin 2020.
Në vitin 2017, BE-ja në Shqipëri nisi projektin “Bashkitë për Evropën”. Ky projekt kishte për qëllim ngritjen e rolit të bashkive në procesin e integrimit në BE në një nivel më të lartë. Duke filluar pothuajse nga e para, projekti ofroi mbështetje gjithëpërfshirëse në fusha të ndryshme, duke përfshirë ndihmën e të 61 bashkive në krijimin e njësive të BE-së dhe duke u mundësuar atyre të kryejnë detyrat e tyre në mënyrë efektive dhe efikase. Projekti organizoi disa seanca trajnimi për të rritur kapacitetin e bashkive për të hyrë në fondet e BE-së dhe mbështeti njësitë e BE-së në organizimin e eventeve të komunitetit vendor për të shpërndarë informacion në lidhje me BE-në.
“Ka fusha që kërkojnë përmirësime të mëtejshme. Megjithatë, mund të pohoj me besim se ne kemi hedhur bazat që bashkitë të marrin një rol shumë më domethënës në procesin e integrimit në BE në të ardhmen”.
Jolanda Trebicka, Team Leader
Për më tepër, projekti ka ofruar mbështetjen e tij për Delegacionin e BE-së në zbatimin e aktiviteteve të informimit dhe komunikimit në nivel bashkiak. Kjo përfshin ndihmën në fushatat kundër migrimit të paligjshëm, promovimin e programit ERASMUS+ për të rinjtë në bashki dhe ngritjen e ndërgjegjësimit për programet e BE-së për mbështetjen e rurale në nivel lokal. Një fushatë e rëndësishme ishte “Europe is Here” që konsistonte në informimin e popullsisë vendase mbi kontributin e BE-së në zhvillimin social dhe ekonomik të komuniteteve vendore.
Në përgjithësi, projekti ka dhënë një kontribut të rëndësishëm dhe thelbësor në rritjen e kapaciteteve qeverisëse të bashkive në lidhje me çështjet që kanë të bëjnë me BE-në, duke dhënë rezultate pozitive. Projekti konsiderohet si një praktikë më e mirë në vendet e Ballkanit Perëndimor gjatë veprimtarisë së organizuar nga Komiteti i Rajonit në kuadër të Ditës së Zgjerimit (Enlargement Day), më 6 korrik 2022. Megjithatë, zonja Trebicka pranon se ka ende vend për përmirësim. “Ka fusha që kërkojnë përmirësime të mëtejshme. Duhet bërë më shumë për të informuar dhe ngritur kapacitetet e të gjithë administratës vendore dhe për të mbështetur këshillat e qytetit për të luajtur një rol më aktiv në proceset e rëndësishme të integrimit në BE në terren. Megjithatë, mund të pohoj me besim se ne kemi hedhur bazat që bashkitë të marrin një rol shumë më domethënës në procesin e integrimit në BE në të ardhmen”, pohon Trebicka.
Rreth projektit
Objektivi i përgjithshëm i projektit Bashkitë për Evropën (Municipalities for Europe) ishte të forcojë kapacitetet e qeverisjes bashkiake dhe ti jepte qytetarëve shqiptarë dhe administratave vendore shqiptare informacion mbi BE-në, politikat, programet dhe fondet e saj. Të gjitha aktivitetet e projektit u organizuan rreth komponentëve të mëposhtëm: Integrimi në BE dhe Koordinimi i Donatorëve, ndërtimi dhe trajnimi institucional, rrjetëzimi dhe komunikimi online, dukshmëria dhe ngjarjet dhe çështjet ndërsektoriale. Projekti i Asistencës Teknike ofroi mbështetje për krijimin dhe funksionimin efektiv të Njësive për Çështjet e BE-së në secilën bashki. Organet e BE-së luajnë një rol të rëndësishëm në menaxhimin e proceseve të brendshme të koordinimit (brenda bashkive) në lidhje me çështjet e BE-së, si dhe përbëjnë strukturën kryesore në drejtim të koordinimit dhe zbatimit të aktiviteteve për ndërgjegjësimin e komunitetit. Vlera e përgjithshme financiare e projektit (të dyja fazat) është 3.6 milionë euro.
Photo credits: Municipalities for Europe
Një aspekt tjetër thelbësor i trajtuar nga reforma e qeverisjes vendore në Shqipëri lidhet me rolin e bashkive në procesin e integrimit në Bashkimin Evropian (BE). Jolanda Trebicka, Drejtore Ekzekutive e Civil Society Organisation Europartners Development në Shqipëri (EPD) në atë kohë ishte ndër ekspertët e përfshirë aktivisht në procesin e reformës. Ajo thekson se midis autoriteteve mbizotëronte një mendim se integrimi në BE ishte fokusuar kryesisht në përafrimin e legjislacionit në nivel qendror, duke neglizhuar rëndësinë e qeverisjes vendore. „Megjithatë kjo pikëpamje është jo e saktë, pasi një pjesë e konsiderueshme e legjislacionit është zbatuar në nivelin vendor. Shqipëria ka nisur procesin e harmonizimit të legjislacionit kombëtar me legjislacionin e BE-së. Ashtu si në vendet e BE-së, vlerësimi në Shqipëri konfirmoi se 70% e legjislacionit të harmonizuar/përafruar me legjislacionin e BE-së zbatohet në nivel vendor. Së fundi, u pranua se integrimi në BE është një praktikë gjithëpërfshirëse dhe bashkitë luajnë një rol vendimtar në këtë proces”, thekson Trebicka. Rrjedhimisht, strategjia fillestare e decentralizimit synonte krijimin e këndeve të BE-së në 30 bashki të Shqipërisë deri në vitin 2020.
Në vitin 2017, BE-ja në Shqipëri nisi projektin “Bashkitë për Evropën”. Ky projekt kishte për qëllim ngritjen e rolit të bashkive në procesin e integrimit në BE në një nivel më të lartë. Duke filluar pothuajse nga e para, projekti ofroi mbështetje gjithëpërfshirëse në fusha të ndryshme, duke përfshirë ndihmën e të 61 bashkive në krijimin e njësive të BE-së dhe duke u mundësuar atyre të kryejnë detyrat e tyre në mënyrë efektive dhe efikase. Projekti organizoi disa seanca trajnimi për të rritur kapacitetin e bashkive për të hyrë në fondet e BE-së dhe mbështeti njësitë e BE-së në organizimin e eventeve të komunitetit vendor për të shpërndarë informacion në lidhje me BE-në.
Për më tepër, projekti ka ofruar mbështetjen e tij për Delegacionin e BE-së në zbatimin e aktiviteteve të informimit dhe komunikimit në nivel bashkiak. Kjo përfshin ndihmën në fushatat kundër migrimit të paligjshëm, promovimin e programit ERASMUS+ për të rinjtë në bashki dhe ngritjen e ndërgjegjësimit për programet e BE-së për mbështetjen e rurale në nivel lokal. Një fushatë e rëndësishme ishte “Europe is Here” që konsistonte në informimin e popullsisë vendase mbi kontributin e BE-së në zhvillimin social dhe ekonomik të komuniteteve vendore.
Në përgjithësi, projekti ka dhënë një kontribut të rëndësishëm dhe thelbësor në rritjen e kapaciteteve qeverisëse të bashkive në lidhje me çështjet që kanë të bëjnë me BE-në, duke dhënë rezultate pozitive. Projekti konsiderohet si një praktikë më e mirë në vendet e Ballkanit Perëndimor gjatë veprimtarisë së organizuar nga Komiteti i Rajonit në kuadër të Ditës së Zgjerimit (Enlargement Day), më 6 korrik 2022. Megjithatë, zonja Trebicka pranon se ka ende vend për përmirësim. “Ka fusha që kërkojnë përmirësime të mëtejshme. Duhet bërë më shumë për të informuar dhe ngritur kapacitetet e të gjithë administratës vendore dhe për të mbështetur këshillat e qytetit për të luajtur një rol më aktiv në proceset e rëndësishme të integrimit në BE në terren. Megjithatë, mund të pohoj me besim se ne kemi hedhur bazat që bashkitë të marrin një rol shumë më domethënës në procesin e integrimit në BE në të ardhmen”, pohon Trebicka.
Rreth projektit
Objektivi i përgjithshëm i projektit Bashkitë për Evropën (Municipalities for Europe) ishte të forcojë kapacitetet e qeverisjes bashkiake dhe ti jepte qytetarëve shqiptarë dhe administratave vendore shqiptare informacion mbi BE-në, politikat, programet dhe fondet e saj. Të gjitha aktivitetet e projektit u organizuan rreth komponentëve të mëposhtëm: Integrimi në BE dhe Koordinimi i Donatorëve, ndërtimi dhe trajnimi institucional, rrjetëzimi dhe komunikimi online, dukshmëria dhe ngjarjet dhe çështjet ndërsektoriale. Projekti i Asistencës Teknike ofroi mbështetje për krijimin dhe funksionimin efektiv të Njësive për Çështjet e BE-së në secilën bashki. Organet e BE-së luajnë një rol të rëndësishëm në menaxhimin e proceseve të brendshme të koordinimit (brenda bashkive) në lidhje me çështjet e BE-së, si dhe përbëjnë strukturën kryesore në drejtim të koordinimit dhe zbatimit të aktiviteteve për ndërgjegjësimin e komunitetit. Vlera e përgjithshme financiare e projektit (të dyja fazat) është 3.6 milionë euro.
Photo credits: Municipalities for Europe
Please wait while your video is being uploaded...
Don't close this window!
