Претставувајќи го босанскиот лук пред светот

Модерна технологија за подобрување на квалитетот

Стефан Шалварица е  менаџер одговорен за производство и преработка на лук во претпријатието на кое му се приклучил во 2020 година. Претпријатието е формирано во 2000 година; на почетокот со фокус на производство на храна за добиток. Но, забележувајќи го потенцијалот на производството на палета други култури, одлучиле да пробаат нешто што би било поинтересно и би одговарало на поширокиот пазар. „Анализи, изработени од светски познати институции, покажуваат дека босанскиот лук е рангиран меѓу првите пет во светот; според својот квалитет и влијание врз здравјето,“ вели Стефан.

Денес, „Farmavit“ е водечко претпријатие за производство на лук во БиХ, со поголем дел од своето производство насочено кон извоз, вклучително и кон ЕУ. На патот кон успехот, биле поддржани од иницијативата „EU4 Business“, финансирана од ЕУ, а имплементирана од Програмата за развој на Обединетите Нации. Со оваа поддршка, претпријатието решило значаен проблем со грејните извори, како и проблем со пареата која се создава во процесот на термална преработка на лукот и истиот го отежнува. „Со вентилација и климатизација на нашите простории се ослободуваме од пареата за неколку минути. Исто така, во минатото, значаен дел од работата се одвиваше мануелно, а сега, со помош на неколку нови машини, процесот на полнење, ставање етикети и затворање на теглите е подобрен и забрзан,“ објаснува Стефан.

Претпријатието има сопствени насади со лук, но, исто така, откупува одредена количина од своите кооперанти во БиХ. По откупот, лукот се праќа на анализи, пред да биде преработен во производи достапни за купувачите на полиците во супермаркетите во БиХ под брендот „Мирисот на Херцеговина“.

Понатаму, Стефан објаснува дека произведуваат пире од лук и маринади со лук и зачини, маслинки и сончогледово масло.  Дополнително, благодарение на поддршката од проектот „EU4Business“, сега произведуваат и, така наречен, црн лук. Црниот лук се добива како резултат од ферментација на свежиот лук. Во процесот на забрзано зреење, лукот ја менува својата боја и карамелизира, а неговите својства се подобрени. Овој вид лук е високо вреднуван на светскиот пазар; а со набавката на машина за ферментација, благодарение на поддршката од ЕУ, претпријатието „Farmavit“ стана единствениот производител на ваков вид лук во БиХ.

„Благодарение на проектот „EU4Business“, успеавме да ги подобриме условите за работа и производството; намалувајќи ги трошоците и понудувајќи им уникатни производи на нашите купувачи. Преку подобрување на производството на лук, нашите годишни количини достигнаа 10 тона,“ вели Стефан.

Покрај плановите за нови маринади и пласманот на црн и свеж лук на меѓународниот пазар, претпријатието „Farmavit“ продолжува да инвестира во значајни планови за задржување на својата позиција на лидер на пазарот. „Инвестиравме дополнителни сопствени средства во набавка на опрема која ќе ни помогне во производството на желатински капсули полнети со екстракт од лук. Ќе бидеме првото претпријатие во регионот кое ќе произведува прехранбени додатоци од овој вид,“ со задоволство изјавува Стефан.

Претпријатието „Farmavit“ беше поддржано преку проектот „EU4Business“ со 15000 босански марки, а вредноста на инвестицијата изнесува 300000 босански марки.