Obeziteti është një fenomen që po shtohet gjithmonë e më shumë te rinia e Bosnjës dhe Hercegovinës dhe Serbisë. Sipas artikujve shkencorë, të publikuara në të dyja vendet, gati 15% e të rinjve vuajnë nga obeziteti dhe mbi 35% e tyre ndodhen në një gjendje ‘para-obeziteti’. Nga ana tjetër, deri në 10% e popullsisë nuk toleron ushqime të caktuara dhe shfaq reaksione alergjike që dëmtojnë shëndetin. Studimi shkencor doli në përfundimin se shkaku kryesor i këtyre të fundit është konsumi në rritje i ushqimeve të yndyrshme, prandaj anëtarët e organizatës jo-qeveritare Limitless Association nga Serbia kanë marrë përsipër të kontribuojnë për përmirësimin e kësaj situate.
Së bashku me dy shkolla të mesme profesionale të qyteteve ndërkufitare të Rumës në Serbi dhe Zvornikut në Bosnjë dhe Hercegovinë, Limitless Association ka nisur një projekt që synon nxitjen e punësimit të të rinjve në zonën ndërkufitare, duke ofruar produkte të reja ushqimore. Krahas punësimit, projekti gjithashtu synon të krijojë një shumëllojshmëri ushqimesh të shëndetshme dhe të sigurta për të rinjtë dhe grupet vulnerabël, me çmime të përballueshme dhe brenda mundësive të tyre.
Aventura të reja, plot me vlera ushqyese
Jovan Jovanović-i është menaxheri i projektit te Limitless Association. Ai shpjegon se patën idenë të kombinonin objektivin e rritjes së punësimit për të rinjtë e rajonit ndërkufitar me misionin për të ofruar ushqim të shëndetshëm për rininë, veçanërisht për të rinjtë e grupeve vulnerabël që përballen me sfida financiare. “Fatkeqësisht, në zonën ndërkufitare, ushqimi i shëndetshëm dhe pa alergjenë thuajse nuk ekziston, kështu që na u desh të merrnim masa.”
Shkolla e Mesme Profesionale “Branko Radičević” nga Ruma dhe Shkolla e Mesme Profesionale “Petar Kočić” nga Zvorniku janë të dyja pjesë e projektit dhe ofrojnë trajnime kateringu, si dhe një përvojë të fituar prej dekadash në punën me të rinjtë. Pavarësisht kësaj, u mungojnë pajisjet dhe ekspertiza më e fundit për t’u mësuar nxënësve si të përgatisin ushqim të shëndetshëm. Fillimisht, projekti i ndihmoi të rinovonin kuzhinat e tyre, duke i pajisur me aparatura bashkëkohore. Më pas, projekti nisi dy programe trajnimi dhe ndihme profesionale rreth ushqyerjes së shëndetshme dhe ushqimeve pa alergjenë, si për mësuesit, ashtu dhe për nxënësit.
Ushqimi i shëndetshëm, i prodhuar në shkolla nga nxënësit, do të ofrohet në restorantet e shkollave me çmime të përballueshme. Jovani shpjegon se këto restorante do të regjistrohen si ndërmarrje sociale, gjë që do të sigurojë edhe qëndrueshmërinë e tyre. Restorantet do të jenë jofitimprurëse, por, me të ardhurat që do të nxjerrin, do të jenë në gjendje të blejnë lëndë të para cilësore për përgatitjen e ushqimit. Njëkohësisht, nxënësit do të fitojnë mjaft përvojë, kështu që, kur të diplomohen, do të jenë të përgatitur për tregun e punës.
Limitless Association ka vënë re mungesën e ushqimit organik, të shëndetshëm dhe pa alergjenë në shkollat në rajonin ndërkufitar, prandaj projekti do të marrë përsipër edhe aktivitete që promovojnë njohuritë specifike të të diplomuarve nga këto shkolla në tregun e punës. Projekti do të nxjerrë një portal uebi të tregut për hotelierët, që do t’u mundësojë punonjësve të lidhen drejtpërdrejt me nxënës të kualifikuar, ekspertiza e të cilëve do të garantohet nga shkolla.
Ky projekt është financuar nga Bashkimi Evropian me mbi 250,000 euro. Jovani shpjegon se asgjë prej këtyre nuk do të kishte qenë e mundur pa mbështetjen e BE-së. “Mbështetja nga BE-ja ishte thelbësore për marrjen përsipër të këtij projekti, duke qenë se asnjëra prej shkollave apo qeverive vendore nuk do të kishte arritur ta vinte atë në zbatim me mënyra të tjera,” thotë ai. Ai shpreson se aktivitetet e marra përsipër si pjesë e projektit do të shërbejnë si shembull për shkollat në qytetet e tjera të Serbisë dhe se qeveria do t’i përdorë këto shembuj për ta shumëfishuar këtë projekt.
Lidhur me projektin
“Healthy and safe gastronomic products as potential for new employment”, e financuar nga BE-ja, është mbështetur si pjesë e Cross-border Programme Serbia – Bosnia and Herzegovina 2014- 2020, për alokimet e Instrument for Pre-accession Assistance (IPA II), për vitet 2016, 2017 dhe 2018. Projekti filloi në maj 2022 dhe pritet të përfundojë në fund të vitit 2022.
Photo credits: Limitless Association
Please wait while your video is being uploaded...
Don't close this window!