Ponovno spajanje dijelova albanske kulturne baštine

Inženjeri EU doprinose oporavku

U očima građevinske inženjerke Daniele Kortoçi koja radi na restauraciji mozaika, među svim ljudima na mozaiku „Albanija“ izdvaja se jedna figura: žena koja drži pušku u ruci.

„Žena u tradicionalnoj haljini stoji između dva muškarca u centru mozaika, predstavljajući snažnu Albanku iz komunističkog doba, ali koja takođe ima svoju prijateljsku stranu prikazanu u vidu otvorene lijeve ruke koja odražava gostoprimstvo“, objašnjava mlada inženjerka koja je uključena u restauratorske radove nakon potresa. „Bilo je samo nekoliko intervencija otkako je inaugurisan prije nekoliko decenija – na primjer, zvijezda koja je simbol komunizma uklonjena je sa mozaika“, kaže Kortoçi, koja opisuje kako radovi na restauraciji uključuju kombinovanu ekspertizu EU i lokalne samouprave, uključujući originalne tvorce djela.

Kortoçi radi sa timom stručnjaka koji su naveli 27 lokaliteta kulturnog naslijeđa koji ispunjavaju uslove za intervenciju u sklopu najvećeg kulturnog projekta finansiranog od strane EU ikada sprovedenog u zemlji. Stručnost EU donosi dodatnu vrijednost u prenošenju znanja novoj generaciji studenata lokalne kulturne baštine. Rade rame uz rame na oštećenim zidinama zamka, starim lučkim gradskim utvrđenjima, muzejskim zgradama i mostovima. U nastojanju da se očuvaju vještine koje nestaju, rad na dvorcima i mostovima uključuje tradicionalno zidanje uz korištenje lokalnog kamena. Krajnji cilj je oživljavanje ovih odabranih lokacija kako bi se povećao turistički potencijal, direktno doprinoseći društveno-ekonomskom oporavku Albanije.

Evropa je tamo gdje želimo da budemo

Ekonomska transformacija Albanije započela je kada je demokratija okončala decenije komunizma početkom 1990-ih. Kortoçi je stoga građanka druge generacije čiji rad treba da doprinese zemlji koja teži članstvu u EU. Pored svog profesionalnog angažmana kao inženjer, pridružila se Mladim evropskim ambasadorima, kreativnoj mreži budućih uticajnih ljudi sa cijelog Zapadnog Balkana.

„Sjećam se kako sam dok sam odrastala slušala riječi „Želimo da Albanija bude kao ostatak Evrope“, odnosno razvijene zemlje članice EU. Zato sam željela da naučim više o Evropskoj uniji i podijelim njene vrijednosti sa svojim vršnjacima, radujući se tome kao našoj zajedničkoj budućnosti”, kaže Kortoçi. Među tim evropskim vrijednostima je i njegovanje kulturnog nasljeđa kojeg u Albaniji ima u izobilju.

Još jedna važna uloga u kojoj se Kortoçi vidi je postavljanje primjera budućim generacijama, posebno djevojčicama. Iako žene čine manje od 1% radne snage u građevinskom sektoru, ona kaže: „Ja sam u stanju da radim i da budem prepoznata po svom profesionalizmu kao i muškarci. Za nas žene inženjerke, biti u građevinarstvu je misija. Osjećamo potrebu da budemo uzor onoj maloj petogodišnjoj djevojčici koja sada crta kuću i stavlja sunce u ugao papira.”

Baš kao i žena u mozaiku koja je prikazana kako se bori i poziva druge da se pridruže, radovi na restauraciji ovih spomenika se ne rade samo da bi se sačuvala prošlost ili sadašnjost, već i za budućnost, kako bi mlađe generacije znale odakle dolaze.