Домашна храна, без мени, и сè послужено свежо од градината или овоштарникот: еве што добиваат гостите кога престојуваат во гостинската куќа на семејството Кљајиќ во селото Лубнице во Црна Гора. Нивниот престој е во куќа стара повеќе од сто години, со традиционален мебел и декор. Маја и Милан Кљајиќ ја водат оваа гостинска куќа заедно со нивните четири деца. Нивниот пат во туристичкото претприемништво не бил секогаш постелен со рози. Донел предизвици, случајности, но и радост да се видат крајниот резултат и големите насмевки на лицата на гостите.
Покрај природните убавини и богатата кујна, селото Лубнице изобилува и со традиционална архитектура. Ова е резултат на многу богатата култура и историја на регионот и доцнењето во модернизацијата – што значи дека многу стари куќи се зачувани во селата од регионот меѓу Албанија и Црна Гора.
Од земјоделство со мал обем до туристичко претприемништво
До пред десет години, Маја и Милан немале никаква намера да се занимаваат со туризам. Милан произведувал органски мед, а семејството создавало приход од ова и друго земјоделско производство од мал обем, кое го продавало на пазарите во околните градови. Освен куќата во која живееле, имале и куќа стара над 100 години. Милан ја наследил од татко му и дедо му. Тие ја користеле оваа куќа како складиште за храна и мебел што повеќе не им бил потребен.
Како дел од неговата активност за производство на мед, Милан патувал низ регионот за да присуствува на семинари и така ја добил идејата нивната стара куќа да ја претвори во гостинска куќа за туристи. „Искрено, не верував дека старата куќа може да биде корисна за нешто. Сепак, Милан беше упорен и наскоро стануваме пионери на руралниот туризам во нашиот регион“, вели Маја.
Куќата била во многу лоша состојба и семејството Кљајиќ требало да инвестира во реновирање. Меѓутоа, немале средства. Првично добиле поддршка од донаторска организација да го средат покривот, што било итно, а направиле и некои други мали поправки. Потоа можеле да почнат да примаат посетители. Маја се сеќава на првите гости, група бугарски велосипедисти, кои им гостувале во 2014 година. Таа се сеќава дека не спиела ноќта на нивното пристигнување, плашејќи се дека нема да може да се разбуди на време за да им подготви појадок. „Се чинеше неверојатно. Не бевме навикнати на посетители; цело село беше возбудено и во шок“, вели Маја.
По оваа прва група, следела друга група, а потоа друга, додека куќата не била резервирана за целата сезона. Сепак, растот на популарноста не бил без предизвици. Старата куќа не била целосно реновирана и имало проблеми, а на семејството му била потребна поддршка за промоција.
Ова многу потребно финансирање дојде од проект за прекугранична соработка финансиран од ЕУ наречен „Зачувување на културниот пејзаж на Албанија и Црна Гора“. Ова му помогна на семејството да го заврши реновирањето на куќата со зачувување на традиционалните културни и историски елементи. „Поддршката од ЕУ беше многу важна. Покрај пари за завршното реновирање на куќата, добивме и поддршка за промовирање на нашата гостинска куќа преку брошури и социјалните мрежи. Ова имаше огромно влијание врз понатамошниот раст на нашиот бизнис“, вели Маја.
Маја и Милан сега планираат да го продолжат овој бизнис и во наредните години. Тие, исто така, се надеваат дека барем едно од нивните деца ќе ја сподели нивната страст и ќе ја одржува гостинската куќа отворена.
За проектот
Проектот за прекугранична соработка финансиран од ЕУ „Зачувување на културниот пејзаж на Албанија и Црна Гора“ започна во 2018 година и заврши во 2020 година. Целта на проектот беше да се зајакне конкурентноста на туристичкиот сектор преку инкорпорирање на културното и природното наследство. Проектот придонесе за промоција на традиционалната архитектура на прекуграничната област меѓу локалните и меѓународните посетители преку изложби, социјални медиуми и серија написи во целни списанија на тема традиционални елементи во модерната архитектура и зачувување на културното наследство. Проектот беше имплементиран од Агенцијата за регионален развој Бјеласица, Комови и Проклетие и музејот Полимски од Црна Гора во соработка со EuroPartners Development и Регионалниот совет на Скадар во Албанија.
Photo credits: Kljajić family
Please wait while your video is being uploaded...
Don't close this window!