Да се биде горд повеќе од еднаш во годината

Меѓу главните моменти на програмата беше квир монодрамата прикажана на сцената на културниот центар во главниот град, Тирана. Во драмата станува збор за најголемите стравови на ЛГБТКИ луѓето во Албанија; вклучувајќи ги самоприфаќањето и важноста да се биде прифатен од страна на семејството. „Семејството би требало да биде сигурно засолниште. Преку уметноста, стремиме да ги освоиме срцата на луѓето за да го промениме нивното мислење,“ вели Карај. Таа е првиот член на ЛГБТКИ заедницата во државата која јавно ја споделила својата сексуална ориентација како лезбијка. Карај ја црпи мотивацијата за својата работа од храброста на ЛГБТИ луѓето да го предизвикуваат конзервативното албанско општество.

Напоредно со подигнувањето совест, ЛГБТ организациите ги ангажирале јавните институции да се заложат за стратешко ставање крај на дискриминацијата против ЛГБТКИ луѓето во државата. Истражувањата покажуваат дека двојно повеќе ЛГБТКИ луѓе се цел на дискриминација и исклучување во споредба со остатокот од населението. Со поддршка на заедничката програма на ЕУ и Советот на ЕУ, „Horizontal Facility за Западен Балкан и Турција“, организациите на граѓанското општество како, на пример, Алијансата можат подобро да ја пополнат празнината помеѓу заедницата и институциите за спроведување на законот. Пример за ова е Државната полициска дирекција која назначила контактни точки со ЛГБТКИ заедницата и ги подобрила своите протоколи за пријавување случаи на злосторства од омраза. Прилики за дијалог помеѓу заедницата и полицијата се поттикнуваат преку иницијативите на програмата, како во Албанија, така и ширум регионот.

Советот на Европа неодамна адаптира и преведе на албански јазик прирачник со насоки за полицијата за професионално постапување при вакви случаи и, исто така, организираше активности за зголемување на капацитетот во рамки на силите. Прирачникот покренува воспоставување на низа последователни иницијативи кои ќе се однесуваат на дискриминацијата, нееднаквоста и ќе ја зајакнат инклузијата во полицијата и во односот на полицијата и граѓаните. Овие иницијативи се водени од стандардите на ЕУ и Советот на Европа за почитување и промовирање на човековите права.

Како дел од борбата за слободно и еднакво општество за сите сексуални и родови идентитети, Алијансата смета дека најголемиот институционален предизвик се политичките партии. Пред скоро десет години, со поддршката на Советот на Европа, биле предложени промени на два клучни закона кои дозволуваат истополови бракови и родово признавање на транссексуалните лица. Меѓутоа, Собранието никогаш не ги зело предвид.

„Нема политичка волја,“ вели Карај која изгледа разочарано, но не и изненадено. Алијансата ги праша сите партии кои учествуваа во општите избори во 2021 за нивните планови за подобрување на ситуацијата на ЛГБТКИ заедницата, но одговорот беше молк. Како што Карај вели: „Единствениот момент во кој сексуалната ориентација беше спомната во текот на општата изборна кампања беше тогаш кога политичките противници сакаа меѓусебно да се навредуваат.“ Невладината организација развила јавна кампања преку која се посочувале политичарите кои употребувале такви практики во изминатата изборна кампања и во текот на минатата година.

Ваквата атмосфера значи дека членовите на заедницата се обесхрабрени кога пријавуваат злоупотреба, малтретирање и домашно насилство. Но, според Џени Карај, ЛГБТКИ луѓето во Албанија се отпорна заедница која останува активна и покрај големиот притисок во секојдневниот живот. Заедницата има онлајн услуга за поддршка која обезбедува советување и правна поддршка. Солидарноста со луѓето во потреба порасна за време на пандемијата, особено со помош на донатори. Пораката која ја испраќаат е „Krenar“. На македонски се преведува како „Горди“.