Млади претприемачи развиваат вештини преку границите

Практични вештини и знаење за подобар почеток на кариерата

Јован Јовановиќ е менаџер на проект, финансиран од ЕУ, за прекугранична соработка помеѓу Северна Македонија и Србија, насловен „Центри за иновативен развој на општествено претприемништво: современи перспективи за општествена интеграција на младите“. Идејата за проектот потекнува од предизвиците како, на пример, недостатокот на опрема и можности за практична работа и пракса за средношколците од двете страни на границата. „Поради недостатокот на опрема или можности за практично искуство во училиштата, учениците мораа да поминат една дополнителна година после завршувањето на средното училиште; и тоа со цел развивање на нивните вештини преку пракса пред да добијат работа. Сакавме да придонесеме за надминување на овој проблем,“ вели Јован.

Освен средното училиште во Врање, проектот го опфаќа и средното училиште „Перо Наков“ во Куманово, Северна Македонија. И во двете училишта, проектот е заснован во центар за иновативен развој на општествено претприемништво, опремен со модерна технологија; обезбедувајќи дополнителна обука за наставниците во доменот на општествено и модерно претприемништво. Проектот обезбеди, исто така, и поддршка насочена кон профилите за економско образование кое се предава во овие училишта. И во двете образовни институции, проектот започна општествени претпријатија кои можат да создаваат приход и да им помогнат на средношколците да добијат доволно практично искуство пред да матурираат.

На пример, училиштето во Куманово има секција за графички дизајн, но не поседува професионален печатач со кој учениците би можеле да ги отпечатат своите креации. Проектот го опреми училиштето со машини за печатење кои овозможуваат печатење врз шолји, текстил и други материјали. Дизајните креирани од учениците сега ќе можат да бидат отпечатени и понудени на пазарот. На истиот начин, училиштето во Врање има кулинарска секција која проектот ја опреми со современа опрема за готвење. Наскоро, училиштето ќе ги претстави своите прехранбени производи на пазарот. „Останати секции, како, на пример; продажба, финансии и реклама, ќе бидат дел од овие општествени претпријатија во кои учениците ќе можат да ги употребат своите вештини во вистински ситуации и да остварат приход за училиштата,“ вели Јован.

Како крајна мисија, проектот ќе креира и веб-платформа од која, покрај учениците, ќе извлечат корист и малите и средни претпријатија. Порталот ќе вклучи податочна база на мали и средни претпријатија од регионот; во којашто претпријатијата ќе можат да ги претстават своите производи. Дополнително, страницата ќе содржи и дел во кој учениците ќе можат да се претстават себеси и своите вештини преку кратки видеа. „На овој начин, ќе можеме да ја зголемиме економската соработка во прекуграничниот регион, но и да ги зголемиме можностите за вработување за учениците,“ вели Јован.

Јован вели дека финансиската поддршка од ЕУ била неопходна за реализирање на проектната идеја, бидејќи овие училишта единствено добиваат финансирање од нивните соодветни влади; и тоа за итни потреби; како, на пример, поправки на старите кровови кои протекуваат. Тој додава дека и самиот факт што проектот е поддржан од ЕУ, придонесува за неговата одржливост – „печатот за одобрување“ на финансии од ЕУ дава гаранција дека проектот е заснован на детални анализи и високи стандарди; што, всушност, значи дека локалните и централни власти, како и други организации, посериозно го сфаќаат проектот.

„Поддршката од ЕУ е значајна; и тоа во насока на финансиски придонес, но и долгорочна одржливост,“ вели Јован.