Адресирање на предизвиците со кои се соочуваат децата со попреченост на Западен Балкан

Дарко Кобетиќ, професор по рехабилитација, консултант на УНИЦЕФ во Босна и Херцеговина и автор на „Анализа на политиките и практиките во областа на проценката и упатувањето на децата со попреченост на ниво на ФБиХ“, е вклучен во развојот на нов систем на проценка од неговото основање. Тој вели: „Нашата цел е хуман пристап и задоволен сум што имаме родители кои го избраа овој метод. Ние се концентрираме на детето, семејството, професионалците и заедницата. Се надевам дека нашите напори ќе бидат корисни.”

Новиот систем за проценка е целосно фокусиран на детето и семејството, со сите релевантни податоци собрани за секое дете од сите учесници вклучени во нивниот раст и развој, вклучувајќи ги родителите, логопедите, образовните рехабилитатори и физиотерапевтите. Дополнително, за разлика од претходно, членовите на повеќесекторските професионални тела ја координираат имплементацијата и работат на креирање индивидуални планови за поддршка за секое дете-учесник. Акцентот е ставен на зајакнување на детето и семејството, одредување на способностите, потребите и интересите на детето. Првичните реакцииод родителите се позитивни.

Мартина, мајка на четиригодишната Ноа, го сподели своето позитивно искуство со новиот систем за проценка: „Претходниот начин на проценка беше стресен бидејќи моето дете можеби не било расположено тој ден и не може ништо да покаже. Морав да го носам на проценка два или три пати и тоа беше многу вознемирувачко. Не можете да одредите ништо за 10 минути. За мене е важно да го видам Ноа како напредува и да го извлечеме најдоброто од него. Има напредок и тоа треба да се признае. Верувам дека може многу да постигне и треба да работиме со него.”

Според Дарко, примарна цел на новиот систем е рана идентификација на проблемите и обезбедување подобри планови за поддршка на семејствата и децата, со цел да се спречи институционализацијата. Тие креираат годишен план за детето и семејството и го ажурираат согласно промените на околностите. „Исто така, ги подготвуваме семејствата и децата за преодниот период кога треба да се запишат во градинка или основно училиште, а ги подготвуваме и училиштата за упис на деца со попреченост во развојот, за кога детето ќе се запише, училиштата да имаат подобар пристап,” објаснува Дарко.

Дарко верува дека главното влијание на проектот било промена на перспективата и фокусирање на потребите на детето и семејството. „Во Босна и Херцеговина имаше голем фокус на дијагнозата, а примарна цел на проценката беше да се идентификува типот на проблемот на детето, што беше крај на процесот на проценка. Префрлање на фокусот на интересите и потребите на детето, што е исто така премин од медицинска во парадигма за човекови права е најуспешниот елемент на овој проект“, вели Дарко.