Марина Џориќ тукушто заврши средно економско и трговско училиште во Врање, Србија. Од богатиот избор, таа го избра туризмот. „Уште од прва година знаев дека ова е мојата професионална определба,“ вели Марина. Во текот на нејзиното средно образование по туризам, Марина и нејзините соученици научиле за теми како туристички менаџмент, маркетинг и претприемништво; но, недостасувал еден значаен елемент: можност за примена на стекнатите вештини во вистинскиот живот. Можноста се појавила за време на последната година; преку проект, финансиран од ЕУ, во точниот момент кога Марина и нејзините соученици имале потреба од ваква поддршка.
Дополнителен недостаток во нејзиното образование била и старата опрема за информатика која не работела соодветно во нејзиното училиште. Притоа, проектот обезбедил поддршка за училиштето во форма на опрема. Но, Марина потенцира дека најзначајната придобивка за неа било практичното работно искуство.
„На пример, имавме заедничка работилница и натпревар со ученици од други училишта во коишто требаше да развиеме идеи за стартап бизниси и да изготвиме бизнис предлог и краток филм за нашите идеи. Соученикот и јас, добивме идеја за слаткарница. Притоа, моравме да направиме истражување и ги посетивме слаткарниците во регионот за да сфатиме како функционираат нивните бизниси и да ги препознаеме најдобрите примери за да ги вклучиме во нашиот предлог. Ова ни помогна да разбереме подобро како функционираат идеите за деловен развој,“ вели Марина.
„Поради недостатокот на опрема или можности за практично искуство во училиштата, учениците мораа да поминат една дополнителна година после завршувањето на средното училиште; и тоа со цел развивање на нивните вештини преку пракса пред да добијат работа. Сакавме да придонесеме за надминување на овој проблем.“
Јован Јовановиќ, проектен менаџер
Практични вештини и знаење за подобар почеток на кариерата
Јован Јовановиќ е менаџер на проект, финансиран од ЕУ, за прекугранична соработка помеѓу Северна Македонија и Србија, насловен „Центри за иновативен развој на општествено претприемништво: современи перспективи за општествена интеграција на младите“. Идејата за проектот потекнува од предизвиците како, на пример, недостатокот на опрема и можности за практична работа и пракса за средношколците од двете страни на границата. „Поради недостатокот на опрема или можности за практично искуство во училиштата, учениците мораа да поминат една дополнителна година после завршувањето на средното училиште; и тоа со цел развивање на нивните вештини преку пракса пред да добијат работа. Сакавме да придонесеме за надминување на овој проблем,“ вели Јован.
Освен средното училиште во Врање, проектот го опфаќа и средното училиште „Перо Наков“ во Куманово, Северна Македонија. И во двете училишта, проектот е заснован во центар за иновативен развој на општествено претприемништво, опремен со модерна технологија; обезбедувајќи дополнителна обука за наставниците во доменот на општествено и модерно претприемништво. Проектот обезбеди, исто така, и поддршка насочена кон профилите за економско образование кое се предава во овие училишта. И во двете образовни институции, проектот започна општествени претпријатија кои можат да создаваат приход и да им помогнат на средношколците да добијат доволно практично искуство пред да матурираат.
На пример, училиштето во Куманово има секција за графички дизајн, но не поседува професионален печатач со кој учениците би можеле да ги отпечатат своите креации. Проектот го опреми училиштето со машини за печатење кои овозможуваат печатење врз шолји, текстил и други материјали. Дизајните креирани од учениците сега ќе можат да бидат отпечатени и понудени на пазарот. На истиот начин, училиштето во Врање има кулинарска секција која проектот ја опреми со современа опрема за готвење. Наскоро, училиштето ќе ги претстави своите прехранбени производи на пазарот. „Останати секции, како, на пример; продажба, финансии и реклама, ќе бидат дел од овие општествени претпријатија во кои учениците ќе можат да ги употребат своите вештини во вистински ситуации и да остварат приход за училиштата,“ вели Јован.
„Поддршката од ЕУ е значајна; и тоа во насока на финансиски придонес, но и долгорочна одржливост.“
Јован Јовановиќ, проектен менаџер
Како крајна мисија, проектот ќе креира и веб-платформа од која, покрај учениците, ќе извлечат корист и малите и средни претпријатија. Порталот ќе вклучи податочна база на мали и средни претпријатија од регионот; во којашто претпријатијата ќе можат да ги претстават своите производи. Дополнително, страницата ќе содржи и дел во кој учениците ќе можат да се претстават себеси и своите вештини преку кратки видеа. „На овој начин, ќе можеме да ја зголемиме економската соработка во прекуграничниот регион, но и да ги зголемиме можностите за вработување за учениците,“ вели Јован.
Јован вели дека финансиската поддршка од ЕУ била неопходна за реализирање на проектната идеја, бидејќи овие училишта единствено добиваат финансирање од нивните соодветни влади; и тоа за итни потреби; како, на пример, поправки на старите кровови кои протекуваат. Тој додава дека и самиот факт што проектот е поддржан од ЕУ, придонесува за неговата одржливост – „печатот за одобрување“ на финансии од ЕУ дава гаранција дека проектот е заснован на детални анализи и високи стандарди; што, всушност, значи дека локалните и централни власти, како и други организации, посериозно го сфаќаат проектот.
„Поддршката од ЕУ е значајна; и тоа во насока на финансиски придонес, но и долгорочна одржливост,“ вели Јован.
За проектот
Севкупната цел на проектот „Центри за иновативен развој на општествено претприемништво: современи перспективи за општествена интеграција на младите“, финансиран од ЕУ, е обезбедување поддршка за младите да можат да го развијат својот потенција и да започнат општествено претприемништво со можности за тестирање на нивните идеи во пракса. Проектот има за цел да ја реализира оваа мисија преку активности како, на пример; отпочнување на центри за претприемништво во училиштата, обука на наставниците, имплементација на студиски посети за учениците и обезбедување модерна опрема за училиштата. Целосната финансиска вредност на проектот изнесува преку 170000 евра и е финансирана преку ИПА Програмата за прекугранична соработка помеѓу Србија и Северна Македонија.
Photo credits: Centres for innovative development of social entrepreneurship: contemporary perspectives for young people’s social integration
Дополнителен недостаток во нејзиното образование била и старата опрема за информатика која не работела соодветно во нејзиното училиште. Притоа, проектот обезбедил поддршка за училиштето во форма на опрема. Но, Марина потенцира дека најзначајната придобивка за неа било практичното работно искуство.
„На пример, имавме заедничка работилница и натпревар со ученици од други училишта во коишто требаше да развиеме идеи за стартап бизниси и да изготвиме бизнис предлог и краток филм за нашите идеи. Соученикот и јас, добивме идеја за слаткарница. Притоа, моравме да направиме истражување и ги посетивме слаткарниците во регионот за да сфатиме како функционираат нивните бизниси и да ги препознаеме најдобрите примери за да ги вклучиме во нашиот предлог. Ова ни помогна да разбереме подобро како функционираат идеите за деловен развој,“ вели Марина.
Практични вештини и знаење за подобар почеток на кариерата
Јован Јовановиќ е менаџер на проект, финансиран од ЕУ, за прекугранична соработка помеѓу Северна Македонија и Србија, насловен „Центри за иновативен развој на општествено претприемништво: современи перспективи за општествена интеграција на младите“. Идејата за проектот потекнува од предизвиците како, на пример, недостатокот на опрема и можности за практична работа и пракса за средношколците од двете страни на границата. „Поради недостатокот на опрема или можности за практично искуство во училиштата, учениците мораа да поминат една дополнителна година после завршувањето на средното училиште; и тоа со цел развивање на нивните вештини преку пракса пред да добијат работа. Сакавме да придонесеме за надминување на овој проблем,“ вели Јован.
Освен средното училиште во Врање, проектот го опфаќа и средното училиште „Перо Наков“ во Куманово, Северна Македонија. И во двете училишта, проектот е заснован во центар за иновативен развој на општествено претприемништво, опремен со модерна технологија; обезбедувајќи дополнителна обука за наставниците во доменот на општествено и модерно претприемништво. Проектот обезбеди, исто така, и поддршка насочена кон профилите за економско образование кое се предава во овие училишта. И во двете образовни институции, проектот започна општествени претпријатија кои можат да создаваат приход и да им помогнат на средношколците да добијат доволно практично искуство пред да матурираат.
На пример, училиштето во Куманово има секција за графички дизајн, но не поседува професионален печатач со кој учениците би можеле да ги отпечатат своите креации. Проектот го опреми училиштето со машини за печатење кои овозможуваат печатење врз шолји, текстил и други материјали. Дизајните креирани од учениците сега ќе можат да бидат отпечатени и понудени на пазарот. На истиот начин, училиштето во Врање има кулинарска секција која проектот ја опреми со современа опрема за готвење. Наскоро, училиштето ќе ги претстави своите прехранбени производи на пазарот. „Останати секции, како, на пример; продажба, финансии и реклама, ќе бидат дел од овие општествени претпријатија во кои учениците ќе можат да ги употребат своите вештини во вистински ситуации и да остварат приход за училиштата,“ вели Јован.
Како крајна мисија, проектот ќе креира и веб-платформа од која, покрај учениците, ќе извлечат корист и малите и средни претпријатија. Порталот ќе вклучи податочна база на мали и средни претпријатија од регионот; во којашто претпријатијата ќе можат да ги претстават своите производи. Дополнително, страницата ќе содржи и дел во кој учениците ќе можат да се претстават себеси и своите вештини преку кратки видеа. „На овој начин, ќе можеме да ја зголемиме економската соработка во прекуграничниот регион, но и да ги зголемиме можностите за вработување за учениците,“ вели Јован.
Јован вели дека финансиската поддршка од ЕУ била неопходна за реализирање на проектната идеја, бидејќи овие училишта единствено добиваат финансирање од нивните соодветни влади; и тоа за итни потреби; како, на пример, поправки на старите кровови кои протекуваат. Тој додава дека и самиот факт што проектот е поддржан од ЕУ, придонесува за неговата одржливост – „печатот за одобрување“ на финансии од ЕУ дава гаранција дека проектот е заснован на детални анализи и високи стандарди; што, всушност, значи дека локалните и централни власти, како и други организации, посериозно го сфаќаат проектот.
„Поддршката од ЕУ е значајна; и тоа во насока на финансиски придонес, но и долгорочна одржливост,“ вели Јован.
За проектот
Севкупната цел на проектот „Центри за иновативен развој на општествено претприемништво: современи перспективи за општествена интеграција на младите“, финансиран од ЕУ, е обезбедување поддршка за младите да можат да го развијат својот потенција и да започнат општествено претприемништво со можности за тестирање на нивните идеи во пракса. Проектот има за цел да ја реализира оваа мисија преку активности како, на пример; отпочнување на центри за претприемништво во училиштата, обука на наставниците, имплементација на студиски посети за учениците и обезбедување модерна опрема за училиштата. Целосната финансиска вредност на проектот изнесува преку 170000 евра и е финансирана преку ИПА Програмата за прекугранична соработка помеѓу Србија и Северна Македонија.
Photo credits: Centres for innovative development of social entrepreneurship: contemporary perspectives for young people’s social integration
Please wait while your video is being uploaded...
Don't close this window!
