Festivali i filmit që sjell 50,000 vizitorë në një qytet të vogël të Kosovës.

Fillimi i thjeshtë 

Për edicionin e parë ata mblodhën ekuivalentin e rreth 1,000 EUR nga një organizatë donatore dhe kontribuuan edhe vetë një shumë të barabartë dhe morën hua një projektor amator filmash nga një profesor kinematografie. Ata ia dolën të mblidhnin 32 filma dokumentarë për shfaqen, kryesisht nga vendet fqinje. Festivali ishte gati të niste. Disa dhjetëra të ftuar, kryesisht profesionistë të kinematografisë, morën pjesë në javën e festivalit. Për pesë vitet e ardhshme, e gjithë puna e bërë për festivalin është bërë në mënyrë vullnetare dhe themeluesve shpesh iu është dashur të kontribuojnë me paratë e tyre për të çuar përpara festivalin.

Përpjekjet e tyre u shpërblyen. DokuFesttani i bën qytetit rreth 5 milionë EUR xhiro çdo vit dhe rreth 50,000 admirues të filmave marrin pjesë në festivalin që zgjat gjithë javës. Ky është një kontribut i jashtëzakonshëm për ekonominë e një qyteti me 80,000 banorë. Në 20 vitet e fundit festivali ka kontribuar edhe në një imazh më të gjerë për Kosovën nëpërmjet artikujve në gazetat si The Guardian dhe artikullit prej 10 faqesh rreth festivalit në revistën gjatë fluturimeve të linjës ajrore Lufthansa.

Megjithatë, financimi mbetet një sfidë. Vetoni i referohet festivaleve të tjera të filmit si ‘Berlinale’, që ka një buxhet rreth 30 milionë EUR, ose festivalit të filmit në Sarajevë që ka një buxhet vjetor prej 2 deri në 4 milionë EUR. Në krahasim me to, buxheti i fundit i DokuFest prej 400,000 EUR duket shumë i vogël. “Patjetër që kjo është një rritje e madhe krahasuar me buxhetin me të cilin kemi nisur, por nuk mjafton për të organizuar një festival ndërkombëtar filmi,” shprehet Vetoni. “Ne duam të sjellim risi të reja në festival, por për këtë duhet të kemi një buxhet prej të paktën 700,000 EUR dhe ndoshta deri në 1 milionë EUR çdo vit.”

Donatorët ndërkombëtarë, duke përfshirë Bashkimin Evropian dhe sektorin privat kanë qenë mbështetësit më të shquar të festivalit. Vetoni shpjegon se mbështetja e ofruar nga BE-ja ka qenë e konsiderueshme. ”BE-ja na ka ofruar mbështetje të vazhdueshme për festivalin. Ata na mbështetën me financimin për ndërtimin e një kinemaje të re si dhe shumë projekte të tjera në shkallë më të ulët,“ thotë ai.

Një nga projektet që Vetoni thekson është programi i trajnimit për filmbërësit e rinj. Ky program është nisur me mbështetjen e Instrumentit Evropian për Demokraci dhe të Drejtat e Njeriut të BE-së (EIDHR). Ky projekt filloi në vitin 2013 me qëllimin për të promovuar lidhjet ndërkombëtare dhe ndëretnike në Kosovë nëpërmjet rrëfimit të historive nga të rinjtë nga komunitete dhe etni të ndryshme. Edhe pasi financimi për projektit mbaroi në vitin 2015, programi i trajnimit ka vazhduar dhe gjashtë breza të rinjsh janë trajnuar duke prodhuar mbi 70 filma. Disa prej tyre po garojnë në festivale filmi të rëndësishëm rreth botës. “Nëpërmjet mekanizmave të saj të përzgjedhjes dhe financimit, BE-ja na ka identifikuar si një veprimtari që ia vlen të mbështet dhe ne nuk na mbetet gjë tjetër për të bërë veçse të shprehim mirënjohjen tonë të sinqertë.” shprehet Vetoni.

Një trashëgimi e kaluar te brezat e rinj 

Vetëm dy nga anëtarët themelues janë ende pjesë e menaxhimit të festivalit dhe Vetoni është krenar për këtë: “Qëllimi ynë ishte të përfshinin sa më shumë të rinj në menaxhimin e festivalit. Drejtoresha aktuale e festivalit na u bashkua si vullnetare para shumë vitesh dhe tashmë ajo është menaxherja e të gjithë sipërmarrjes.“