Të afrojmë të rinjtë me kulturën dhe artin
Mjetet ndërvepruese, novatore në një program pune për të rinjtë të financuar nga BE-ja afrojnë institucionet kulturore me të rinjtë në Serbi dhe më tej.
07/11/2022
Galeria e Matica srpska në Novi Sad, e themeluar në vitin 1847, sot përfaqëson një nga muzetë e artit më të pasur në Serbi. Koleksioni i përhershëm shfaq punimet e rëndësishme të artit nga shekulli i tetëmbëdhjetë, nëntëmbëdhjetë dhe shekulli i njëzet dhe ilustron origjinën dhe zhvillimin e artit serb të Epokës së Re, duke treguar pozicionin e kulturës kombëtare serbe në kontekstin evropian. Përveç ekspozitës së përhershme, galeria është një vend ku zhvillohen ekspozita ndërkombëtare, monografike, tematike dhe shfaqje të tjera të përkohshme. Në galeri nuk mungojnë kurrë vizitorët, megjithatë numri i të rinjve mes tyre është zhgënjyes.
Mungesa e vizitorëve të rinj nuk është diçka specifike për këtë galeri. Problemi është vënë re dhe në vende të tjera në rajon dhe përtej. Për të trajtuar problemin në një kontekst më të gjerë dhe për të afruar të rinjtë në institucionet kulturore në përgjithësi, një shoqatë OJQ-sh nga Serbia të quajtura NAPOR lançuan projektin ‘Melting Pot’ me financim nga Bashkimi Evropian. Projekti u zbatua në tre vende, Kroaci, Maqedonia e Veriut dhe Serbia.
“Ideja e projektit është të afrojë të rinjtë me përmbajtjet kulturore në përgjithësi, por edhe të nxisë krijimin e programeve nga institucionet kulturore për të rinjtë.”
Nedeljka Ivošević, menaxhere komunikimi, NAPORNedeljka Ivošević është menaxherja e komunikimit në NAPOR. Ajo shpjegon se ideja e këtij projekti është bazuar në planin strategjik të organizatës që është të afrojë institucionet dhe të punëtorët e rinj me metodologjinë e punës së të rinjve. “Ideja e projektit është të afrojë të rinjtë me përmbajtjet kulturore në përgjithësi, por edhe të nxisë krijimin e programeve nga institucionet kulturore për të rinjtë, shprehet Nedeljka”
Fillimisht projekti zhvilloi kërkime në tre vende rreth nevojave të grupeve të ndryshme të të rinjve të lidhura me kulturën. Zbulimet e kërkimit ishin se 60% e të rinjve që morën pjesë në anketë u shprehën se kultura është një pjesë e rëndësishme e jetës së tyre, port 90% e tyre pretendojnë se institucionet nuk konsultohen kurrë me ta për sa i përket përfshirjes në planifikimin e programit, duke i dhënë atyre rolin e konsumatorëve pasivë të përmbajtjes kulturore. Arsyeja tjetër kryesore se përse ata nuk marrin pjesë rregullisht në ngjarjet kulturore është mungesa e informacionit, përmbajtja jo interesante dhe mungesa e veprimtarive kulturore nga vendet nga vijnë.
Për të dhënë shembullin e mirë e lidhjes së të rinjve me institucionet kulturore dhe për të testuar këto shembuj të mirë, projekti zhvilloi dhe zbatoi gjashtë programe kulturore: dy për vend. Programi përfshi 20 të rinj për vend dhe secili zgjati rreth 4 muaj. Për shembull, në Serbi dhe në Matica srpsk galeria zhvilloi programin e quajtur “Le të luajmë: arti dhe shprehja e lirë” që lidh pikturat në galeri me informacionin ngjitur me pikturat si detaje për artistë të tjerë të shekullit gjatë kohës kur është bërë piktura. “Qëllimi ishte që të rinjtë ta ndiejnë hapësirën në galeri si diçka që nuk është vetëm për elitat,” shprehet Nedeljka.
“Ky ishte një projekt i madh dhe kompleks i zbatuar në tre vende. Mbështetja e BE-së është thelbësore duke qenë se pa fondet nuk do të mund të zbatonim projektin.”
Nedeljka Ivošević, menaxhere komunikimi, NAPORProjekti zhvilloi dhe një kurrikulë arsimore për zbatimin e qasjeve joformale me qëllimin për të shtuar kapacitetet e punëtorëve të rinj dhe punëtorët kulturorë për të kuptuar qasjet dhe parimet që mbështesin zhvillimin personal dhe social të të rinjve. Broshura e tyre, “Shkrirja e novacionit në punën rinore dhe institucionet kulturore” përmban një përmbledhje të punës dhe kulturës rinore në Maqedoninë e Veriut, Serbi, Kroaci dhe vende të tjera të BE-së. Broshura jep shembuj të punës novatore dhe krijuese të të rinjve dhe liston më shumë se 50 platforma digjitale, instrumente dhe qasje.
Mbi 600 të rinj janë përfshirë drejtpërdrejt ose tërthorazi në veprimtaritë e projekti. Nedeljka shprehet se projekti pati një ndikim të rëndësishëm dhe se mbështetja e BE-së ishte thelbësore. “Ky ishte një projekt i madh dhe kompleks i zbatuar në tre vende. Mbështetja e BE-së është thelbësore duke qenë se pa fondet nuk do të mund të zbatonim projektin,” shprehet ajo.
Lidhur me projektin
Projekti ‘Melting pot’filloi më 21 mars dhe përfundoi në shtator 2022. Projekti i zbatua në tre vende – Kroaci, Maqedoni e Veriut dhe Serbi – nëpërmjet partneritetit me NAPOR, Galerija Matice srpske, Mreža mladih Hrvatske, Pogon – Zagrebački centar za nezavisnu kulturu i mlade, Sojuz za mladinska rabota Skopje dhe Opstinska ustanova Muzej na grad Negotino. Projekti u financua nga Fondacioni Tempus nëpërmjet programit ERASMUS+ të Bashkimit Evropian.
Mëso më shumë
Photo credits: NAPOR