Liqeni i Shkodrës është më i madhi në Gadishullin Ballkanik. Liqeni në veri të Shqipërisë dhe kufiri me Malin e Zi kalon nëpër të. Si një rezervat natyror, është një nga zonat më të pasura në Evropë për biodiversitet, varietete të shumta të peshkut dhe zogjve që mund të gjenden vetëm këtu. Liqeni gjithashtu luan një rol të rëndësishëm si zonë transiti – e ashtuquajtur Adriatik Flyway – për qindra mijëra zogj shtegtarë.
Megjithatë, për një kohë të gjatë kjo jetë e pasur natyrore ka qenë në rrezik nga ndotja e shkaktuar nga njeriu dhe shfrytëzimi. Kishte nevojë për ndërhyrje dhe ekspertizë për të përfshirë praktikat më të mira nga Bashkimi Evropian që kanë rezultuar në planin e parë të Lake Shkodra Management.
“Me ndihmën e BE-së, filloi një epokë e re e menaxhimit të duhur të zonave të mbrojtura.”
Age Martini, National Agency for Protected Areas - Shkodra
Menaxhim i qëndrueshëm i zonave të mbrojtura
Plani i menaxhimit është vendosur nga National Agency for Protected Areas (NAPA) dhe zbatohet nga Regional Administration for Protected Areas. Age Martini, Drejtoresha e Regional Administration Chief Monitor të Shkodrës, konfirmon se plani ka qenë një revolucion në qasjen e stafit ndaj zonës së mbrojtur dhe sigurimin e rezultateve të dëshiruara. “Stafi në zyrën tonë rajonale tani ka një ide të qartë për protokollet që duhet të ndiqen brenda zonës dhe se si të përdorin pajisjet e reja për të prodhuar raporte mbi florën dhe faunën”, thotë ajo.
Plani nisi të zbatohej me ndihmën e BE-së që solli ekspertizë nga shtetet anëtare me përvojë. Mbështetja e tyre varion nga monitorimi i kafshëve të egra, trajnimi dhe ndërtimi i kapaciteteve të tjera, deri në zhvillimin e marrëdhënieve me komunitetet që jetojnë në zonën e mbrojtur, si dhe sigurimin e pajisjeve profesionale që ndihmojnë stafin të kryejë punën. “Me ndihmën e BE-së, filloi një epokë e re e menaxhimit të duhur të zonave të mbrojtura, pasi çdo anëtar i stafit ka udhëzime të qarta ndërsa ne të gjithë e dimë synimin e përgjithshëm”, shprehet Martini, duke dhënë shembullin se si edhe marrëdhënia me turistët tani ka një protokoll.
Zonat e Mbrojtura dhe NAPA rriten së bashku
Gjatë viteve të fundit ka pasur miliona turistë të regjistruar çdo vit në të gjitha zonat e mbrojtura të Shqipërisë. Ky sukses i atribuohet planeve të menaxhimit që NAPA ka zhvilluar me ndihmën e BE-së që po zbatohen në të gjitha zonat e mbrojtura të vendit. Shqipëria po fiton një reputacion në mesin e turistëve të cilët janë të tërhequr nga çmimet e ulëta, ushqimi i mirë dhe natyra e mrekullueshme.
Megjithatë, në fokus mbetet mbrojtja e biodiversitetit përmes mjeteve të mekanizmit të monitorimit në zonat e mbrojtura të paraqitura në përputhje me standardet e BE-së Natura 2000. Tani, më shumë se 100 punonjës të NAPA-s janë trajnuar për të përballuar zjarret dhe fatkeqësitë natyrore; ata e dinë procesin e mbledhjes dhe përpunimit të informacionit për sistemet e kafshëve të egra dhe mbi të gjitha kanë strategji për të rritur bashkëpunimin midis komuniteteve që jetojnë në zonat e mbrojtura dhe menaxhimin e zonave.
“Ne kemi parë komunitetet të ndryshojnë pozicionin e tyre nga skepticizmi në lidhje me synimet tona për t’u bërë përkrahës të ndryshimit pozitiv që ai ka sjellë në zonat e tyre.”
Zamir Dedej, Drejtori i NAPA
Drejtori i NAPA, Zamir Dedej, konfirmon se ka përfitime të mëdha kur ke objektiva afatgjata që i japin përparësi si habitatit natyror ashtu edhe komuniteteve që jetojnë aty. “Ne kemi parë komunitetet të ndryshojnë pozicionin e tyre nga skepticizmi në lidhje me synimet tona për t’u bërë përkrahës të ndryshimit pozitiv që ai ka sjellë në zonat e tyre.” Dedej shpjegon se komunitetet tani e kuptojnë se aktivitetet e tyre duhet të monitorohen dhe se kjo kontribuon në zvogëlimin e praktikave të paligjshme si prerja e paligjshme e pyjeve ose gjuetia. Për më tepër, ata kanë kuptuar që sa më mirë të menaxhohen parqet e mbrojtura, aq më shumë turistë dhe përfitime ekonomike ka për të gjithë.
Këto zhvillime pozitive i atribuohen ndihmës së BE-së, e cila u ofrua në kohën kur ishte më e nevojshme, me NAPA-n që ka hyrë në funksion vetëm në vitin 2016. Që atëherë, Shqipëria ka bërë përparime të konsiderueshme në zgjerimin e rrjetit të zonave të mbrojtura dhe në rritjen e nivelit të zbatimit të planeve të saj të menaxhimit nga 19% në 53%. Këto rezultate kanë inkurajuar më tej Agjencinë dhe janë pozitive se bashkëpunimi me BE-në do të vazhdojë me një fazë të re që do të zvogëlojë më tej humbjen e biodiversitetit, por edhe do të parandalojë krimin mjedisor dhe do të rrisë investimet në zonat e mbrojtura në Shqipëri.
Rreth projektit
Projekti NaturAl ka kontribuar në sjelljen e rrjetit të zonave të mbrojtura në Shqipëri në përputhje me rrjetin e BE-së Natura 2000, dhe duke përfshirë standardet e BE-së, Shqipëria po përparon drejt anëtarësimit në BE.
Nga viti 2015 deri në vitin 2019, duke u fokusuar në dhjetë zona të mbrojtura të përzgjedhura, funksionoi për të forcuar menaxhimin e zonave të mbrojtura në Shqipëri duke u fokusuar në: trajnimin dhe ndërtimin e kapaciteteve të National Agency for Protected Areas dhe agjencive rajonale; monitorimin e kafshëve të egra; ofrimin e pajisjeve; dhe forcimin e marrëdhënieve me komunitetet.
Photo credits: National Agency for Protected Areas – Shkodra
Megjithatë, për një kohë të gjatë kjo jetë e pasur natyrore ka qenë në rrezik nga ndotja e shkaktuar nga njeriu dhe shfrytëzimi. Kishte nevojë për ndërhyrje dhe ekspertizë për të përfshirë praktikat më të mira nga Bashkimi Evropian që kanë rezultuar në planin e parë të Lake Shkodra Management.
Menaxhim i qëndrueshëm i zonave të mbrojtura
Plani i menaxhimit është vendosur nga National Agency for Protected Areas (NAPA) dhe zbatohet nga Regional Administration for Protected Areas. Age Martini, Drejtoresha e Regional Administration Chief Monitor të Shkodrës, konfirmon se plani ka qenë një revolucion në qasjen e stafit ndaj zonës së mbrojtur dhe sigurimin e rezultateve të dëshiruara. “Stafi në zyrën tonë rajonale tani ka një ide të qartë për protokollet që duhet të ndiqen brenda zonës dhe se si të përdorin pajisjet e reja për të prodhuar raporte mbi florën dhe faunën”, thotë ajo.
Plani nisi të zbatohej me ndihmën e BE-së që solli ekspertizë nga shtetet anëtare me përvojë. Mbështetja e tyre varion nga monitorimi i kafshëve të egra, trajnimi dhe ndërtimi i kapaciteteve të tjera, deri në zhvillimin e marrëdhënieve me komunitetet që jetojnë në zonën e mbrojtur, si dhe sigurimin e pajisjeve profesionale që ndihmojnë stafin të kryejë punën. “Me ndihmën e BE-së, filloi një epokë e re e menaxhimit të duhur të zonave të mbrojtura, pasi çdo anëtar i stafit ka udhëzime të qarta ndërsa ne të gjithë e dimë synimin e përgjithshëm”, shprehet Martini, duke dhënë shembullin se si edhe marrëdhënia me turistët tani ka një protokoll.
Zonat e Mbrojtura dhe NAPA rriten së bashku
Gjatë viteve të fundit ka pasur miliona turistë të regjistruar çdo vit në të gjitha zonat e mbrojtura të Shqipërisë. Ky sukses i atribuohet planeve të menaxhimit që NAPA ka zhvilluar me ndihmën e BE-së që po zbatohen në të gjitha zonat e mbrojtura të vendit. Shqipëria po fiton një reputacion në mesin e turistëve të cilët janë të tërhequr nga çmimet e ulëta, ushqimi i mirë dhe natyra e mrekullueshme.
Megjithatë, në fokus mbetet mbrojtja e biodiversitetit përmes mjeteve të mekanizmit të monitorimit në zonat e mbrojtura të paraqitura në përputhje me standardet e BE-së Natura 2000. Tani, më shumë se 100 punonjës të NAPA-s janë trajnuar për të përballuar zjarret dhe fatkeqësitë natyrore; ata e dinë procesin e mbledhjes dhe përpunimit të informacionit për sistemet e kafshëve të egra dhe mbi të gjitha kanë strategji për të rritur bashkëpunimin midis komuniteteve që jetojnë në zonat e mbrojtura dhe menaxhimin e zonave.
Drejtori i NAPA, Zamir Dedej, konfirmon se ka përfitime të mëdha kur ke objektiva afatgjata që i japin përparësi si habitatit natyror ashtu edhe komuniteteve që jetojnë aty. “Ne kemi parë komunitetet të ndryshojnë pozicionin e tyre nga skepticizmi në lidhje me synimet tona për t’u bërë përkrahës të ndryshimit pozitiv që ai ka sjellë në zonat e tyre.” Dedej shpjegon se komunitetet tani e kuptojnë se aktivitetet e tyre duhet të monitorohen dhe se kjo kontribuon në zvogëlimin e praktikave të paligjshme si prerja e paligjshme e pyjeve ose gjuetia. Për më tepër, ata kanë kuptuar që sa më mirë të menaxhohen parqet e mbrojtura, aq më shumë turistë dhe përfitime ekonomike ka për të gjithë.
Këto zhvillime pozitive i atribuohen ndihmës së BE-së, e cila u ofrua në kohën kur ishte më e nevojshme, me NAPA-n që ka hyrë në funksion vetëm në vitin 2016. Që atëherë, Shqipëria ka bërë përparime të konsiderueshme në zgjerimin e rrjetit të zonave të mbrojtura dhe në rritjen e nivelit të zbatimit të planeve të saj të menaxhimit nga 19% në 53%. Këto rezultate kanë inkurajuar më tej Agjencinë dhe janë pozitive se bashkëpunimi me BE-në do të vazhdojë me një fazë të re që do të zvogëlojë më tej humbjen e biodiversitetit, por edhe do të parandalojë krimin mjedisor dhe do të rrisë investimet në zonat e mbrojtura në Shqipëri.
Rreth projektit
Projekti NaturAl ka kontribuar në sjelljen e rrjetit të zonave të mbrojtura në Shqipëri në përputhje me rrjetin e BE-së Natura 2000, dhe duke përfshirë standardet e BE-së, Shqipëria po përparon drejt anëtarësimit në BE.
Nga viti 2015 deri në vitin 2019, duke u fokusuar në dhjetë zona të mbrojtura të përzgjedhura, funksionoi për të forcuar menaxhimin e zonave të mbrojtura në Shqipëri duke u fokusuar në: trajnimin dhe ndërtimin e kapaciteteve të National Agency for Protected Areas dhe agjencive rajonale; monitorimin e kafshëve të egra; ofrimin e pajisjeve; dhe forcimin e marrëdhënieve me komunitetet.
Photo credits: National Agency for Protected Areas – Shkodra
Please wait while your video is being uploaded...
Don't close this window!
