Летница е село во североисточно Косово со помалку од 5000 жители. Меѓутоа, во текот на неколку недели на лето, бројот на жители во селото се искачува на околу 30000.Причината за ова е аџилакот кон статуата на Црната Мадона, Богородица од Летница.
Статуата е стара преку 300 години, а нејзината историја влечи корени од Скопје, престолнината на Северна Македонија. По повлекувањето на австриската армија од градот во XVI-ти век и враќањето на Скопје под османлиска власт, дел од католиците во градот пребегнале во Летница, земајќи ја со себе статуата на Црната Мадона. Во XIX-ти век, Фулгенцио Карев, архиепископ на Скопје, организирал годишно поклоненичко патување до Летница.
„Имајќи семејство со потекло од Призрен, во Косово, а растејќи во Скопје; детството на Мајка Тереза е совршен пример за заедничко културно наследство кое треба да ги поврзува луѓето од двете места и пошироко.“
Адеа Мекули, проектен менаџер (CHwB)
Во август 1928 година, една од аџиите била младата Агнеза Гонџа Бојаџиу, која одела на поклоненичкото патување уште од седум годишна возраст. Агнеза била родена и живеела во Скопје, но, во Летница, на празникот на Вознесението на Дева Марија го чула повикот од Богородица од Летница – Црната Мадона; за да стане мисионерска калуѓерка и да им служи на сиромашните во светот. Истата година го напуштила Скопје за да им се придружи на калуѓерките од Лорето и отпловила во Индија под името Сестра Мариа Тереза.
Ослободување на културниот и економски потенцијал
Прекуграничниот пат за аџилак по кој патувала Мајка Тереза бил затворен и надвор од употреба со децении поради недостаток од одржување и затоа што луѓето започнале да доаѓаат во Летница со возила. Косовската фондација за културно наследство без граници и нивната партнерска организација; Фондацијата за развој на мали и средни претпријатија во Скопје, заклучиле дека реставрацијата и повторното отворање на планинскиот пат би биле добра можност за промоција на културно наследство и економски развој на регионот, особено во врска со животот на Мајка Тереза.
Адеа Мекули е менаџер на проектот. „Мајка Тереза е позната ширум светот, но знаеме многу малку за младата Агнеза Гонџа Бојаџиу пред да стане позната,“ вели таа. „Имајќи семејство со потекло од Призрен, во Косово, а растејќи во Скопје; детството на Мајка Тереза е совршен пример за заедничко културно наследство кое треба да ги поврзува луѓето од двете места и пошироко.“
Неопходна поддршка од ЕУ
Идејата била поддржана од ЕУ, а истражувањето и собирањето информации за раниот живот на Мајка Тереза било една од главните компоненти на проектот „По патот на Мајка Тереза“; финансиран од програмата на ЕУ за прекугранична соработка помеѓу Косово и Северна Македонија.
Освен реставрирањето и означувањето на патот за аџилак како пешачка патека, собирањето и објавувањето информации за раниот живот на Мајка Тереза, проектот придонел, исто така, и за реставрација на локалитетите за културно наследство; како, на пример, Музејот Мајка Тереза во Призрен, локалитетот за аџилак во селото Летница и манастирот Св. Пантелејмон во Горно Нерези во Скопје.
“Проектот ќе влијае на понатамошното културно образование на луѓето во прекуграничниот предел, а ќе придонесе и за економски развој во прекуграничниот регион.“
Адеа Мекули, проектен менаџер
Адеа објаснува дека поддршката од ЕУ била неопходна за реализирање на проектот чие пошироко влијание ќе се почувствува ширум регионот. “Проектот ќе влијае на понатамошното културно образование на луѓето во прекуграничниот предел, а ќе придонесе и за економски развој во прекуграничниот регион.“
Сега, патот на Мајка Тереза е отворен за посетители кои сакаат да пешачат или да се придружат на аџилакот на автентичен начин, попатно учејќи за една од највпечатливите личности на дваесеттиот век.
За проектот
Главната цел на проектот „Културна патека – По патот на Мајка Тереза“, финансиран од ЕУ, беше да ја зајакне соработката помеѓу организациите на граѓанското општество и другите организации во Косово и Северна Македонија преку признавање на заедничките вредности и здружен економски раст.
Photo credits: Kosovo Foundation for Cultural Heritage without Borders (CHwB)
Статуата е стара преку 300 години, а нејзината историја влечи корени од Скопје, престолнината на Северна Македонија. По повлекувањето на австриската армија од градот во XVI-ти век и враќањето на Скопје под османлиска власт, дел од католиците во градот пребегнале во Летница, земајќи ја со себе статуата на Црната Мадона. Во XIX-ти век, Фулгенцио Карев, архиепископ на Скопје, организирал годишно поклоненичко патување до Летница.
Во август 1928 година, една од аџиите била младата Агнеза Гонџа Бојаџиу, која одела на поклоненичкото патување уште од седум годишна возраст. Агнеза била родена и живеела во Скопје, но, во Летница, на празникот на Вознесението на Дева Марија го чула повикот од Богородица од Летница – Црната Мадона; за да стане мисионерска калуѓерка и да им служи на сиромашните во светот. Истата година го напуштила Скопје за да им се придружи на калуѓерките од Лорето и отпловила во Индија под името Сестра Мариа Тереза.
Ослободување на културниот и економски потенцијал
Прекуграничниот пат за аџилак по кој патувала Мајка Тереза бил затворен и надвор од употреба со децении поради недостаток од одржување и затоа што луѓето започнале да доаѓаат во Летница со возила. Косовската фондација за културно наследство без граници и нивната партнерска организација; Фондацијата за развој на мали и средни претпријатија во Скопје, заклучиле дека реставрацијата и повторното отворање на планинскиот пат би биле добра можност за промоција на културно наследство и економски развој на регионот, особено во врска со животот на Мајка Тереза.
Адеа Мекули е менаџер на проектот. „Мајка Тереза е позната ширум светот, но знаеме многу малку за младата Агнеза Гонџа Бојаџиу пред да стане позната,“ вели таа. „Имајќи семејство со потекло од Призрен, во Косово, а растејќи во Скопје; детството на Мајка Тереза е совршен пример за заедничко културно наследство кое треба да ги поврзува луѓето од двете места и пошироко.“
Неопходна поддршка од ЕУ
Идејата била поддржана од ЕУ, а истражувањето и собирањето информации за раниот живот на Мајка Тереза било една од главните компоненти на проектот „По патот на Мајка Тереза“; финансиран од програмата на ЕУ за прекугранична соработка помеѓу Косово и Северна Македонија.
Освен реставрирањето и означувањето на патот за аџилак како пешачка патека, собирањето и објавувањето информации за раниот живот на Мајка Тереза, проектот придонел, исто така, и за реставрација на локалитетите за културно наследство; како, на пример, Музејот Мајка Тереза во Призрен, локалитетот за аџилак во селото Летница и манастирот Св. Пантелејмон во Горно Нерези во Скопје.
Адеа објаснува дека поддршката од ЕУ била неопходна за реализирање на проектот чие пошироко влијание ќе се почувствува ширум регионот. “Проектот ќе влијае на понатамошното културно образование на луѓето во прекуграничниот предел, а ќе придонесе и за економски развој во прекуграничниот регион.“
Сега, патот на Мајка Тереза е отворен за посетители кои сакаат да пешачат или да се придружат на аџилакот на автентичен начин, попатно учејќи за една од највпечатливите личности на дваесеттиот век.
За проектот
Главната цел на проектот „Културна патека – По патот на Мајка Тереза“, финансиран од ЕУ, беше да ја зајакне соработката помеѓу организациите на граѓанското општество и другите организации во Косово и Северна Македонија преку признавање на заедничките вредности и здружен економски раст.
Photo credits: Kosovo Foundation for Cultural Heritage without Borders (CHwB)
Please wait while your video is being uploaded...
Don't close this window!
