Скадарското езеро е најголемото езеро на Балканскиот полуостров. Езерото се протега низ северна Албанија и ширум границата со Црна Гора. Како природен резерват, се работи за едно од најбогатите подрачја со биодиверзитет во Европа; со изобилство на риби и птици кои можат да се најдат само тука. Езерото игра важна улога и како транзит-подрачје, односно како познатиот „Јадрански премин“ за стотици илјади птици преселници.
Но, веќе подолго време, овој богат природен живот е под ризик на човечки создаденото загадување и експлоатација. Притоа, имаше потреба за интервенција и експертиза за воведување на најдобрите практики од ЕУ кои резултираа со првиот План за управување со Скадарското езеро.
Одржливо управување на заштитените подрачја
Планот за управување беше изготвен од Националната агенција за заштитени подрачја, а имплементиран од Регионалната администрација за заштитени подрачја. Аге Мартини, главен регионален администрациски надзорник во Скадар, потврдува дека планот бил пресвртница во пристапот на вработените кон заштитената средина и обезбедување на посакуваните резултати. „Вработените во нашата регионална канцеларија сега имаат јасна идеја за протоколите кои треба да се следат во подрачјето и знаат како треба да се употребува новата опрема за да се изготвуваат извештаи за флората и фауната,“ вели таа.
Имплементацијата на планот започнала со помош на ЕУ која придонела со знаењата и вештините на искусните земји-членки на ЕУ. Нивната поддршка варирала од надзор на дивата природа, обуки и градење на капацитети, па сè до развивање врски со заедниците кои живеат во заштитените подрачја, како и обезбедување професионална опрема која вработените ја користат за извршување на нивната работа. „Со помош од ЕУ, започна нова ера на чисто управување со заштитените подрачја, бидејќи секоја вработен има јасни насоки, а сите заедно ја знаеме крајната цел,“ вели Мартини, давајќи пример за тоа како дури и врските со туристите сега се одвиваат по протокол.
Заштитените подрачја и Националната агенција за заштитени подрачја растат заедно
Во изминатите години, регистрирани се милиони туристи кои годишно минуваат низ заштитените подрачја во Албанија. Овој успех се должи на плановите за управување кои Националната агенција за заштитени подрачја ги развива со помош на ЕУ, а кои се имплементираат ширум заштитените подрачја во државата. Албанија ужива добра репутација меѓу туристите кои се привлечени од ниските цени, добрата храна и прекрасната природа.
Меѓутоа, во главен фокус останува заштитата на биодиверзитетот преку алатките на надзорните механизми воведени, во заштитените подрачја, во согласност со стандардите на ЕУ „Natura 2000“. Денес, повеќе од 100 од вработените во Националната агенција за заштитени подрачја се обучени за справување со пожари и природни катастрофи; запознаени се со процесот на собирање и обработка на информации за системите за диви животни, и пред сè, имаат стратегии за зголемување на соработката на заедниците кои живеат во заштитените подрачја и знаат како да управуваат со истите
Директорот на Националната агенција за заштитени подрачја, Замир Дедеј, потврдува дека долгорочните цели резултираат со огромни придобивки како за природните живеалишта, така и за заедниците кои живеат таму. „Бевме сведоци на тоа како заедниците ја променија својата позиција од скептичност за нашите намери кон поддршка за позитивната промена која ја донесовме во нивните подрачја.“ Дедеј објаснува дека сега заедниците разбираат дека нивната активност мора да биде под надзор и дека тоа придонесува за намалување на нелегалните активности како, на пример, нелегалната сеча или ловот. Дополнително, разбрале дека колку подобро се управуваат заштитените паркови, толку повеќе туристи и придобивки ќе има за сите.
Овој позитивен развој се препишува на помошта од ЕУ која пристигнала кога била најпотребна, а Националната агенција за заштитени подрачја станала целосно оперативна во 2016 година. Оттогаш, Албанија доживеала значаен напредок во проширувањето на мрежата заштитени подрачја и го зголемила степенот на имплементација на плановите за управување од 19 % на 53 %. Овие резултати ја охрабриле агенцијата и се надеваат дека соработката со ЕУ ќе продолжи во нова фаза која ќе го намали губитокот на биодиверзитетот, спречувајќи ги еколошките злочини и ќе ги зголеми инвестициите во заштитените подрачја во Албанија.
За проектот
Проектот „NaturAl“ придонесе за хармонизација на мрежата заштитени подрачја во Албанија со мрежата „Natura 2000“ на ЕУ; и тоа преку примена на стандардите на ЕУ, со што Албанија остварува вистински напредок кон членството во ЕУ.
Од 2015 до 2019 година, фокусирајќи се на десет заштитени подрачја, проектот работеше со цел зајакнување на управувањето со заштитените подрачја во Албанија, со посебен акцент на обука и градење капацитети во Националната агенција за заштитени подрачја и регионалните агенции, надзор на дивиот свет, обезбедување опрема и зајакнување на врските со заедницата.
Photo credits: National Agency for Protected Areas – Shkodra
Please wait while your video is being uploaded...
Don't close this window!