Qendrat e reja evropiane të inovacionit digjital do të nxisin transformimin digjital në të gjithë Ballkanin Perëndimor

Që nga janari i vitit 2025, Rrjeti i Qendrave Evropiane të Inovacionit Digjital (EDIH) është zgjeruar për të përfshirë qendra të reja në të gjithë Ballkanin Perëndimor.

Zgjerimi i rrjetit është pjesë e Planit më të gjerë të Rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor, që synon të ndihmojë rajonin të integrohet në Tregun e Përbashkët Digjital të BE-së. Duke iu bashkuar Rrjetit EDIH, përfituesit në rajonin e Zgjerimit fitojnë qasje të hershme në mjetet digjitale, platformat e ndarjes së njohurive dhe mundësitë e financimit edhe para anëtarësimit formal në BE. Përfitimet do të jenë të prekshme, veçanërisht për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, startup-et dhe institucionet publike që përpiqen të arrijnë transformim digjital dhe të gjelbër.

“I ndihmojmë si institucionet publike ashtu edhe bizneset të përdorin mjete digjitale për të zgjidhur probleme të vërteta, si përmirësimi i shërbimeve për arritjen e tregjeve të reja. Po ua lehtësojmë atyre lidhjen dhe punën përtej kufijve, ashtu siç është paraparë të bëjë tregu i vetëm digjital”, thotë Prof. Dr. Slavica Tomović, Profesoreshë Asistente në Fakultetin e Inxhinierisë Elektrike në Universitetin e Malit të Zi. Ky zhvillim shënon një hap të rëndësishëm për përpjekjet e transformimit digjital të Bashkimit Evropian në rajonin e Zgjerimit dhe hap mundësi të reja emocionuese për bizneset lokale, institucionet publike dhe startup-et që të bëhen pjesë e ekosistemit digjital në lulëzim të Evropës.

Qendrat Evropiane për Inovacion Digjital (EDIH) veprojnë si qendra të vetme që ndihmojnë kompanitë dhe organizatat e sektorit publik të përgjigjen ndaj sfidave digjitale dhe të rrisin konkurrueshmërinë e tyre. Ato ofrojnë një gamë shërbimesh përfshirë qasje në ekspertizë teknike, trajnim dhe zhvillim të aftësive, këshilla mbi financim dhe mundësi për të “testuar para se të investoni” në teknologjitë digjitale. Për më tepër, mbështesin tranzicionin e gjelbër duke i ndihmuar organizatat të zbatojnë praktika digjitale të qëndrueshme dhe rrethore.

Të mbështetur nga Programi i Evropës Digjitale (DEP), EDIH-të bashkëfinancohen—50% nga DEP kurse pjesa tjetër mbulohet nga burime kombëtare, rajonale ose private. Misioni i tyre është të sigurojnë që asnjë rajon të mos mbetet prapa në epokën digjitale.

Në Maqedoninë e Veriut, INOFEIT EDIH është Qendra e parë zyrtare Evropiane për Inovacion Digjital në vend. E ndërtuar mbi themelet e forta të INNOFEITDIH, bashkon akademinë, industrinë, shoqatat afariste dhe palët e interesuara publike. Gjatë katër viteve të ardhshme, INOFEIT EDIH do të ofrojë shërbime digjitale falas me vlerë 2 milionë euro për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme dhe organizatat e sektorit publik me shërbimet e saj kryesore.

“Në peizazhin digjital të sotëm që evoluon me shpejtësi të madhe, të qëndruarit në hap me teknologjitë më të fundit është thelbësore për bizneset dhe organizatat publike. Integrimi i Maqedonisë së Veriut në Rrjetin e Qendrave të Inovacionit Digjital të BE-së përmes INNOFEIT EDIH ofron një mundësi unike për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme dhe OSP-të për të rritur konkurrueshmërinë e tyre dhe për të nxitur progresin shoqëror”, thotë Dimitar Taskovski nga INNOFEIT i Maqedonisë së Veriut.

Në Kosovë, konsorciumi që menaxhon projektin DIG-4K përbëhet nga disa akterë të cilët përfaqësojnë shoqërinë civile, sektorin afarist dhe atë akademik, Parkun e Inovacionit dhe Trajnimit (ITP) si Partner Kryesor dhe Edutask; Qendrën e Inovacionit Makerspace në Prizren, Universitetin UBT, Universitetin Ukshin Hoti, QUANTIX, ALT SHPK, CACTTUS Education si partnerë zbatues dhe Ministrinë e Ekonomisë së Kosovës dhe Rrjetin e Kërkimit dhe Arsimit të Kosovës (KREN) si partnerë shoqërues.

“Integrimi i Kosovës në Rrjetin e Qendrave të Inovacionit Digjital të BE-së (EDIH) ofron mundësi transformuese për bizneset, institucionet arsimore dhe palët e interesuara të sektorit publik. Nëpërmjet projektit DIG-4K, përfituesit do të fitojnë qasje në ekspertizë, burime dhe fonde për të përshpejtuar transformimin digjital”, thotë Arsim Nimanaj nga GIZ Kosova, duke dhënë më tej informacione konkrete se si përfituesit do të përfitojnë nga ky anëtarësim, “Shërbimet këshillimore do të ndihmojnë bizneset dhe institucionet të zbatojnë strategji digjitale, të optimizojnë proceset dhe të rrisin konkurrueshmërinë. Akademia e Aftësive Digjitale do të kapërcejë boshllëqet e aftësive përmes trajnimeve, certifikimeve dhe punëtorive praktike, duke siguruar një fuqi punëtore të gatshme për të ardhmen. Laboratori i Qasjes dhe Testimit Teknologjik do të ofrojë hapësirë ​​për inovacion, duke u mundësuar bizneseve të prototipojnë dhe testojnë IA-në, sigurinë kibernetike dhe teknologjitë e gjelbra. Financimi dhe mbështetja e investimeve do t’i udhëzojnë palët e interesuara në sigurimin e burimeve financiare, duke rritur aftësinë e tyre për të zhvilluar dhe mbështetur projekte. Rrjetëzimi dhe bashkëpunimi ndërkombëtar do të hapin qasje në tregjet dhe partneritetet globale, duke forcuar ekosistemin digjital të Kosovës. Përveç kësaj, përpjekjet për të shkallëzuar dhe mbështetur zgjidhje të suksesshme digjitale do të sigurojnë ndikim afatgjatë nëpërmjet dukshmërisë, shtrirjes së tregut dhe vlerësimit të vazhdueshëm”, përfundon Nimanaj.

Transformimi digjital duke filluar nga bujqësia e mundësuar nga inteligjenca artificiale deri te shërbimet publike inteligjente, i nxitur nga qendrat që tani janë pjesë e Rrjetit EDIH, do të mbështesë rritjen gjithëpërfshirëse, qëndrueshmërinë dhe do ta përgatisë rajonin për të ardhmen e punës dhe biznesit.

Për organizatat lokale në Ballkanin Perëndimor, bashkimi me EDIH rrjetin do të thotë të jesh pjesë e një lëvizjeje mbarë-evropiane drejt inovacionit, efikasitetit dhe qëndrueshmërisë.

Më shumë informacion mbi Planin e Rritjes së Bashkimit Evropian për Ballkanin Perëndimor mund të gjeni këtu.