Bashkimi Evropian, si bashkësi politike e themeluar mbi standardet më të larta të të drejtave dhe vlerave të njeriut, shpesh gjendet në shënjestër të aktorëve të ndryshëm të cilët, nëpërmjet përhapjes së narrativëve negativ, synojnë të minojnë besimin e qytetarëve në institucionet e tija.
Rrjetet sociale dhe mediat e dyshimta nga Ballkani Perëndimor, pa impresum apo standarde profesionale gazetareske, përpiqen të manipulojnë opinionin publik duke shfrytëzuar emocionet dhe zhvillimet politike aktuale, me qëllim që të kthejnë opinionin publik kundër përmbushjes së standardeve evropiane dhe zbatimit të reformave të nevojshme.
Temat më të zakonshme që gjenden në faqet e tilla të internetit dhe mediave sociale kanë të bëjnë me të drejtat e popullatës LGBTQ dhe përpjekjet e supozuara të BE-së për të ndryshuar normat tradicionale që popullata e Ballkanit Perëndimor i vlerëson fuqimisht.
Veç kësaj, shpesh bëhen pretendime se anëtarësimi në BE do të dëmtonte standardet ekonomike dhe do të çonte në eksploatimin e burimeve natyrore dhe potencialeve të tjera ekonomike në rajon.
Një Facebook faqe nga Kroacia, me rreth 1,500 ndjekës, pretendon se Kroacia ishte ekonomikisht më mirë kur ishte pjesë e Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë sesa që është sot si anëtare e BE-së.
“Kuptojeni këtë si të doni, lirisht më quani jugosllav dhe më sulmoni, por duhet ditur se: Jugosllavia ishte shtet sovran, ndryshe nga Kroacia. Vendimet merreshin nga kroati Josip Broz, jo nga Brukseli apo ambasadat e huaja. Kishim bujqësi të zhvilluar, ndërtonim anije, industri, filma dhe seriale të klasit të lartë dhe skenë muzikore të pakrahasueshme. Kishim gjithashtu rritje demografike dhe njëfarë vlerash morale, pasi materializmi perëndimor, kultura e Koka-Kolla-s, shthurja, liberalizmi, feminizmi radikal etj., nuk kishin mbërritur ende. Kishim optimizëm në shoqëri, fytyra të qeshura në rrugë dhe besim në një të nesërme më të mirë”, thuhet në postimin.
Megjithatë, faktet tregojnë një histori tjetër, pasi Kroacia pranoi €25 miliardë euro nga BE-ja që nga pranimi i saj deri në fund të vitit 2024, që është rreth katër herë më shumë sesa ajo kontribuon në buxhetin e BE-së. Si rezultat i kësaj, Kroacia ka suficit total prej 16.36 miliardë eurosh si diferencë midis fondeve të paguara Kroacisë dhe kontributit të saj në buxhetin e BE-së, tha Sekretari i Shtetit i Ministrisë së Zhvillimit Rajonal dhe Fondeve të BE-së, Domagoj Mikuliq, në parlament të enjten. Fondet e tërhequra janë katër herë më të larta se kontributi i vendit në fondet e BE-së që kur Kroacia hyri në BE-në deri në fund të vitit 2023, tha deputeti i HSLS-së, Dario Hrebak, gjatë një debati parlamentar, duke shtuar se ky është gjithashtu një mesazh i mirë për euroskeptikët.
Këto para jo vetëm që ndihmuan Kroacinë të përmirësonte standardin e saj të jetesës, por edhe të zbatonte reforma të cilat e përmirësuan cilësinë e jetës. Sipas të dhënave të BE-së, është e qartë se sa shumë kanë përfituar vendet nga anëtarësimi në BE.
Një shembull tjetër nga faqja e lartpërmendur e propagandës në Facebook përpiqet të krijojë narrativ se ndryshimet e supozuara në dinamikën tradicionale familjare brenda shteteve anëtare të BE-së po çojnë në “feminizimin” e burrave evropianë. Autori u referohet raporteve të mediave që pretendojnë se Presidenti francez Emmanuel Macron dyshohet se është goditur me shuplakë nga gruaja e tij.
“Udhëheqësi qesharak i BE-së u qëllua me shuplakë mbrëmë nga gruaja e tij. A mund ta imagjinoni Putinin ose Xi-në të qëllohen me shuplakë nga gratë e tyre? Nuk mundeni. Dhe kjo është një prej arsyeve pse BE-ja dekadente (ndryshe nga Lindja) ekonomikisht dhe politikisht po fundoset thellë e më thellë. Kjo është pjesë e përgjigjes pse BE-ja është bërë një aktor i parëndësishëm në çështjet globale”, thuhet në postimin në Facebook.
Megjithatë, të gjitha pretendimet e tilla demistifikohen nga rregullat e qarta të shkruara në Traktatin Themelues të BE-së.
Neni 3 i Traktatit për Bashkimin Evropian qartë thotë se “BE-ja do të luftojë përjashtimin social dhe diskriminimin, do të promovojë drejtësinë dhe mbrojtjen sociale, barazinë midis grave dhe burrave, solidaritetin midis brezave dhe të drejtat e fëmijës”.
Narrativet e dezinformimit janë të pranishme edhe në vendet e Ballkanit Perëndimor që janë në proces të anëtarësimit në BE, siç është Mali i Zi.
Portali pro-rus IN4S, i cili, sipas disa sondazheve, është i gjashti më i lexuar në vend, shpesh përhap përmbajtje të ngjashme ose identike kontraverse.
Në një nga artikujt, IN4S pretendon se “Qyteti i Rijekës ka prezantuar Edukimin Shëndetësor si projekt pilot në gjashtë shkolla fillore”, gjoja jo si program klasik shëndetësor, por si kurs edukimi seksual i bazuar në një model të majtë-liberal. Sipas IN4S, materiali përmban shembuj të shumtë të propagandës feministe dhe LGBT.
Një tjetër artikull nga e njëjta media shpreh qëndrim skeptik ndaj anëtarësimit në BE duke thënë “Nuk është çështja se a do të anëtarësohemi në BE ose jo, por çfarë do të mbetet prej nesh nëse e bëjmë këtë”.
Pohon se “Nën maskën e luftës për të drejtat e njeriut, BE-ja gjithnjë e më shumë ushtron presion mbi sistemet arsimore, mediat dhe kornizat ligjore të shteteve anëtare që të pranojnë teoritë radikale gjinore, ndërkohë që kërcënon penalisht ata që sfidojnë këto pikëpamje”.
Hungaria përmendet si shembull, për të cilën pretendohet se është përballur me kritika të ashpra pas miratimit të një ligji që ndalon promovimin e përmbajtjes LGBT tek fëmijët — diçka që Brukseli thuhet se e ka shpall si “shkelje të vlerave evropiane”.
Por, a është kjo e vërteta?
Pjesë e madhe e këtyre pretendimeve nuk bazohen në fakte, sepse aktet themeluese të BE-së e bëjnë të qartë se Bashkimi ofron mbështetje për Shtetet Anëtare, por nuk ka autoritet mbi politikën arsimore. Shtetet anëtare kanë sovranitet të plotë në strukturimin, organizimin dhe përcaktimin e përmbajtjes së sistemeve të tyre arsimore, përfshirë kurrikulat, financimin, kualifikimet e mësuesve dhe gjuhën e mësimdhënies.
Në fakt, BE-ja nuk synon të eliminojë vlerat tradicionale. Përkundrazi, në preambulën e Traktatit për Bashkimin Evropian, ajo shpreh qartë qëllimin e saj që: “Të thellojë solidaritetin midis popujve të saj, duke respektuar historinë, kulturën dhe traditat e tyre” dhe të “riafirmojë lidhjen e saj me parimet e lirisë, demokracisë, respektit për të drejtat e njeriut dhe liritë themelore, si dhe sundimin e ligjit”.
Sipas nenit 6, paragrafit 3 të këtij Traktati thuhet se “të drejtat themelore, siç garantohen nga Konventa Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore, dhe siç rezultojnë nga traditat kushtetuese të përbashkëta të Shteteve Anëtare, përbëjnë parime të përgjithshme të së drejtës së BE-së”.
Veç kësaj, sipas parimit të subsidiaritetit, të gjitha vendimet që duhet të merren duhet të jenë “sa më afër qytetarëve”.
Gjithashtu, Neni 2 i të njëjtit dokument thotë qartë se “BE-ja është themeluar mbi vlerat e respektit për dinjitetin njerëzor, lirinë, demokracinë, barazinë, sundimin e ligjit dhe respektin për të drejtat e njeriut, duke përfshirë të drejtat e personave që u përkasin pakicave”.
Këto vlera, siç theksohet, “janë të përbashkëta për të gjitha Shtetet Anëtare, në shoqëritë e të cilave mbizotëron pluralizmi, mosdiskriminimi, toleranca, drejtësia, solidariteti dhe barazia midis grave dhe burrave”.
Nga të gjitha sa më sipër, është e qartë se vendet e Ballkanit Perëndimor, sapo të bëhen anëtare të BE-së, do të gëzojnë të njëjtat privilegje dhe të drejta si të gjitha shtetet tjera anëtare. Për më tepër, siç dëshmohet nga shembujt e mëparshëm, gjithashtu do të arrijnë përparim ekonomik dhe standard më të mirë jetese për qytetarët e tyre.
AUTHORS:
Dejan Šainović, Journalist
Elena Prnjić, Fact checker
Jovana Đurišić, Fact checker
Marina Trajkovska, Influencer
Bojan Ristovski, Young European Ambassador
Narrativet e dezinformimit janë të pranishme edhe në vendet e Ballkanit Perëndimor që janë në proces të anëtarësimit në BE, siç është Mali i Zi.
Portali pro-rus IN4S, i cili, sipas disa sondazheve, është i gjashti më i lexuar në vend, shpesh përhap përmbajtje të ngjashme ose identike kontraverse.
Në një nga artikujt, IN4S pretendon se “Qyteti i Rijekës ka prezantuar Edukimin Shëndetësor si projekt pilot në gjashtë shkolla fillore”, gjoja jo si program klasik shëndetësor, por si kurs edukimi seksual i bazuar në një model të majtë-liberal. Sipas IN4S, materiali përmban shembuj të shumtë të propagandës feministe dhe LGBT.
Një tjetër artikull nga e njëjta media shpreh qëndrim skeptik ndaj anëtarësimit në BE duke thënë “Nuk është çështja se a do të anëtarësohemi në BE ose jo, por çfarë do të mbetet prej nesh nëse e bëjmë këtë”.
Pohon se “Nën maskën e luftës për të drejtat e njeriut, BE-ja gjithnjë e më shumë ushtron presion mbi sistemet arsimore, mediat dhe kornizat ligjore të shteteve anëtare që të pranojnë teoritë radikale gjinore, ndërkohë që kërcënon penalisht ata që sfidojnë këto pikëpamje”.
Hungaria përmendet si shembull, për të cilën pretendohet se është përballur me kritika të ashpra pas miratimit të një ligji që ndalon promovimin e përmbajtjes LGBT tek fëmijët — diçka që Brukseli thuhet se e ka shpall si “shkelje të vlerave evropiane”.
Por, a është kjo e vërteta?
Pjesë e madhe e këtyre pretendimeve nuk bazohen në fakte, sepse aktet themeluese të BE-së e bëjnë të qartë se Bashkimi ofron mbështetje për Shtetet Anëtare, por nuk ka autoritet mbi politikën arsimore. Shtetet anëtare kanë sovranitet të plotë në strukturimin, organizimin dhe përcaktimin e përmbajtjes së sistemeve të tyre arsimore, përfshirë kurrikulat, financimin, kualifikimet e mësuesve dhe gjuhën e mësimdhënies.
Në fakt, BE-ja nuk synon të eliminojë vlerat tradicionale. Përkundrazi, në preambulën e Traktatit për Bashkimin Evropian, ajo shpreh qartë qëllimin e saj që: “Të thellojë solidaritetin midis popujve të saj, duke respektuar historinë, kulturën dhe traditat e tyre” dhe të “riafirmojë lidhjen e saj me parimet e lirisë, demokracisë, respektit për të drejtat e njeriut dhe liritë themelore, si dhe sundimin e ligjit”.
Sipas nenit 6, paragrafit 3 të këtij Traktati thuhet se “të drejtat themelore, siç garantohen nga Konventa Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore, dhe siç rezultojnë nga traditat kushtetuese të përbashkëta të Shteteve Anëtare, përbëjnë parime të përgjithshme të së drejtës së BE-së”.
Veç kësaj, sipas parimit të subsidiaritetit, të gjitha vendimet që duhet të merren duhet të jenë “sa më afër qytetarëve”.
Gjithashtu, Neni 2 i të njëjtit dokument thotë qartë se “BE-ja është themeluar mbi vlerat e respektit për dinjitetin njerëzor, lirinë, demokracinë, barazinë, sundimin e ligjit dhe respektin për të drejtat e njeriut, duke përfshirë të drejtat e personave që u përkasin pakicave”.
Këto vlera, siç theksohet, “janë të përbashkëta për të gjitha Shtetet Anëtare, në shoqëritë e të cilave mbizotëron pluralizmi, mosdiskriminimi, toleranca, drejtësia, solidariteti dhe barazia midis grave dhe burrave”.
Nga të gjitha sa më sipër, është e qartë se vendet e Ballkanit Perëndimor, sapo të bëhen anëtare të BE-së, do të gëzojnë të njëjtat privilegje dhe të drejta si të gjitha shtetet tjera anëtare. Për më tepër, siç dëshmohet nga shembujt e mëparshëm, gjithashtu do të arrijnë përparim ekonomik dhe standard më të mirë jetese për qytetarët e tyre.
AUTHORS:
Dejan Šainović, Journalist
Elena Prnjić, Fact checker
Jovana Đurišić, Fact checker
Marina Trajkovska, Influencer
Bojan Ristovski, Young European Ambassador
Please wait while your video is being uploaded...
Don't close this window!
