Западен Балкан изобилува со можности за органско земјоделство
Проект, финансиран од ЕУ, ги поддржува пчеларите од Северна Македонија да преминат кон органско земјоделство.
30/09/2021
Општината Кавадарци се наоѓа во тиквешкиот регион во Северна Македонија. Со помалку од 40000 жители; како и повеќето рурални подрачја во Западен Балкан, општината страда поради миграциите на младите и семејствата кои се населуваат во поголемите градови во потрага по подобар живот. Ваквата миграција е главната мотивација за отпочнување на проектот Инкубатор „Vitac“, финансиран од ЕУ, кој промовира органско пчеларство, бидејќи недостатокот на економски можности е клучната причина за миграција во големите градови. Златка Милков е една од оние кои досега останале во Кавадарци. Дипломирала земјоделство, но неколку години работела како сметководителка. Во меѓувреме, сопругот на Златка, кој работи како електричар, одгледува пчели. „Никогаш не бев вистински заинтересирана за пчеларството; само му помагав на сопругот при пакувањето на медот кога производот беше целосно готов,“ вели Златка.
Меѓутоа, во 2020, нејзиниот сопруг дознал за програмата која нуди обука за производство на органски мед. Програмата ја обезбедува проектот „Vitac“, а истата е креирана и имплементирана преку Регионалната програма за локална демократија во Западен Балкан, финансирана од ЕУ. Златка имала повеќе слободно време затоа што во тој период не работела, па сопругот ја прашал дали би сакала да учествува во програмата. Неволно, прифатила.
„Научив многу работи, од биологија на пчели, па сè до интересни детали за производството на мед. Секој момент беше забавен и интересен.“
Златка МилковОрганско пчеларство, идна бизнис прилика
Обуката траела девет месеци и вклучувала теориски и практични знаења за органско пчеларство. „Научив многу работи, од биологија на пчели, па сè до интересни детали за производството на мед. Секој момент беше забавен и интересен,“ вели Златка.
Во текот на една година, проектот обезбедил поддршка за 15 учесника; вклучувајќи жени и млади од регионот. За време на практичната обука, учесниците креирале 30 органски пчелни колонии кои потоа им биле дадени за да можат да започнат да ги прошируваат нивните бизниси со органски пристап. Оние кои учествувале добиле, исто така, и сертификат за органско пчеларство. Учесниците научиле дека органската храна, вклучително и органскиот мед, се одгледуваат без употреба на човечки направени пестициди и ѓубрива и не содржат генетски модифицирани организми (ГМО). Заради распространетото верување дека органската храна е побезбедна, похранлива и повкусна, им бил даден и пристап до развојниот пазар со висока вредност за органска храна ширум светот.
„Поддршката од ЕУ беше неопходна затоа што општините во регионот располагаат со средства за многу мали проекти. Со поддршката на ЕУ, бевме во можност да имплементираме далеку поголем проект и да ги исполниме потребите на локалната заедница со долготрајно влијание.“
Билјана ГеоргиевскаБилјана Георгиевска, менаџерка на проектот, објаснува дека проектот барал многу напор за да биде соодветно имплементиран, но, исто така, во голема мера, зависел и од посветеноста на учесниците. „Поддршката од ЕУ беше неопходна затоа што општините во регионот располагаат со средства за многу мали проекти. Со поддршката на ЕУ, бевме во можност да имплементираме далеку поголем проект и да ги исполниме потребите на локалната заедница со долготрајно влијание,“ вели таа.
Денес Златка е лидер на семејниот бизнис за пчеларство кој е скоро 100% органски. Во меѓувреме, семејството освоило прва награда за квалитетот на нивниот мед на годишниот натпревар во Тетово. „Размислувам, во блиска иднина, да отвориме продавница за органска храна. Ако успееме во замислата, тогаш, можеби, би можела, во иднина, целосно да се посветам,“ вели Златка.
За проектот
Главната цел на инкубаторот за органско пчеларство, „Vitac“, е да ја спречи емиграцијата и да придонесе за оживување на руралните заедници во општината Кавадарци. Проектните активности вклучуваат теоретска и практична обука, за целната група, во доменот на производство на органски пчелни производи и пчелни колонии.
Дополнително, преку основаниот информативен центар, земјоделците од општината Кавадарци добиваат бесплатни совети и насоки за претворање на нивното земјоделство во органски вид. Проектот беше имплементиран од Здружението за органски производители „Biovita“, финансирано од програмата на ЕУ „ReLOaD“, а ко-финансирано од Општината Кавадарци.
Photo credits: Vitac