Возобновување на иконичната венецијанска кула во Албанија
Проект, финансиран од ЕУ, ја трансформира Венецијанска кула во мултимедијален центар
08/05/2023
Венецијанската кула е значајна историска одбранбена структура лоцирана во Драч, Албанија. Дел е од Византиското кале во Драч, кое било едно од најмоќните тврдини на западниот брег од Јадранското море. Сегашната тврдина е дело на раната кампања за изградба на византискиот император Анастасиус I (491 – 518), кој потекнувал од Драч, исто така познат под името Дирахиум. Венецијанската кула, изградена за време на XV век, била соѕидана на остатоците од Византиската кула и била опремена со топови за да го брани градот од морските напади. Кулата била специјално дизајнирана за артилерија и функционирала како неопходна точка за набљудување на околното подрачје.
Овој прекрасен споменик на културно наследство и градско обележје претрпи штета во земјотресот од 2019 година, но оттогаш е извршена реставрација со поддршка на проектот „EU4Culture“. Овој проект беше финансиран од ЕУ, а спроведен од „UNOPS“ во соработка со Министерството за култура на Албанија. Реставрацијата, која вклучи мултимедијална опрема, располагаше со буџет од 700000 евра. Исто така, дополнителни 300000 евра беа инвестирани во развивање мултимедијални содржини.
„Со години немаше интервенции на овој споменик, а штетата предизвикана од земјотресот ја влоши ситуацијата. Споменикот ќе беше сериозно оштетен без оваа интервенција овозможена со поддршка од ЕУ.“
Албан Рамохитај, директор на музејскиот центар во ДрачАлбан Рамохитај, директор на музејскиот центар во Драч, објаснува дека земјотресот во 2019 година предизвикал сериозна штета на Венецијанската кула, како од внатрешната, така и од надворешната страна. „Со години немаше интервенции на овој споменик, а штетата предизвикана од земјотресот ја влоши ситуацијата. Споменикот ќе беше сериозно оштетен без оваа интервенција овозможена со поддршка од ЕУ,“ вели Албан.
Лејла Хаџиќ, советничка за културно наследство во рамки на проектот „EU4Culture“, забележува дека иако немало позначајни проблеми со структурата на кулата, неопходна била интервенција за зачувување. „Ги отстранивме сите дополнувања во несоодветни материјали или материјали кои не се во согласност со историскиот материјал и ги заменивме со соодветни материјали кои се среќаваат во речникот на традиционалните материјали и техники кои се користеле во времето кога кулата била изградена,“ вели Лејла.
Покрај работите за конзервација, проектот „EU4Culture“ придонел и за промоција на технолошко унапредување на кулата. Со поддршка на проектот, Венецијанската кула ја трансформирале во најсовремен центар за наследство. Овој центар на посетителите им овозможува да ги истражат историските настани и места преку најразлични дигитални и мултимедијални алатки; како, на пример, очила за виртуелна реалност, дигитални перископи, мултимедијални проекции на куполата и останати активности кои комбинираат забава и подлабински увид во античката историја на градот.
„Но, кога соодветно се употребени, реставрираните споменици не само што остануваат добро одржани, туку служат како идни генератори за секторот на културно наследство.“
Лејла Хаџиќ, постар советник за културно наследство при „EU4Culture“Според професионалците за конзервација, неопходно е реставрираните објекти да се стават во употреба за да осигура нивното одржување. Во државите во кои буџетите за култура се лимитирани, запоставените споменици честопати пропаѓаат поради недоволно одржување. „Но, кога соодветно се употребени, реставрираните споменици не само што остануваат добро одржани, туку служат како идни генератори за секторот на културно наследство,“ вели Лејла.
Лејла објаснува дека пред реставрацијата не биле достапни влезници за Венецијанската кула. Меѓутоа, по интервенцијата, сите три објекта поддржани од проектот „EU4 Culture“ во Драч – Амамот, Археолошкиот музеј и Венецијанската кула – ќе воведат влезници за посетителите и на овој начин директно ќе придонесуваат за буџетот за културно наследство.
За проектот
Проектот „EU4Culture“ е финансиран од ЕУ, а имплементиран од Канцеларијата за проектни услуги на Обединетите Нации („UNOPS“), во блиско партнерство со Министерството за култура на Албанија. Проектот се фокусира на реновирање и возобновување на главните локалитети на културно наследство оштетени во земјотресот и претставува една од најголемите програми за културно наследство финансирани од ЕУ со вкупен буџет од 40 милиони евра.
Дознај повеќе
Photo credits: EU4 Culture