Историјата на железничкиот транспорт во Србија започна во средината на 19 век, кога значителен дел од регионот сè уште беше под контрола на австроунгарската и отоманската империја. Почетокот на железничкиот сообраќај во денешна Србија се случи на 20 август 1854 година со поврзување на Лисава-Оравица-Базијаш. Првично, возовите ги влечеле коњи, метод кој потоа бил заменет со парни локомотиви. Сепак, најзначајната експанзија се случи по Берлинскиот конгрес и прогласувањето на независноста на Кнежевството Србија, во втората половина на 19 век.
Корените на српските железници како корпорација датираат наназад во 1881 година кога принцот Милан I официјално ја основал Српската национална железница. Инаугуративното патување од Белград до Ниш се одржа на 23 август 1884 година, означувајќи го официјалното основање на компанијата според српските железници. Оваа железничка рута има огромно значење во Србија и функционира повеќе од 130 години.
“Обезбедувањето беспрекорен транспорт бара значителни инвестиции“.
Анита Димоски, вршител на должноста помошник министер за железници и интермодален транспорт, Влада на Србија
Во 1990-тите, по распадот на Социјалистичка Федеративна Република Југославија, железничкиот систем на Србија се соочи со значителни предизвици. Одржувањето на инфраструктурата беше занемарено, што доведе до голем пад на железничкиот сообраќај, особено во транспортот на стоки. Превирањата во 1990-тите, вклучувајќи ги конфликтите, меѓународните санкции и НАТО бомбардирањето, заедно со последователните економски кризи, дополнително го попречија неопходното одржување на железничката мрежа на Србија, особено на виталната линија Белград-Ниш.
Анита Димоски, вршител на должноста помошник министер за железници и интермодален транспорт во Владата на Србија, ја расветлува ситуацијата. Таа објаснува дека и владата и железницата имале воспоставен план за редовна реконструкција на одредена должина на пруги секоја година. Сепак, поради финансиските кризи и влијанието на пандемијата со COVID-19, овие рутински активности за одржување мораше да се одложат. „Обезбедувањето беспрекорен транспорт бара значителни инвестиции“, посочува г-ѓа Димоски. Следствено, тие беа принудени да ја намалат брзината на делниците каде што не можеше да се интервенира, а една таква делница беше железничката линија Белград-Ниш.
Многу посакуваната визија за непречено функционирање на железницата на оваа траса конечно е на пат да стане реалност. Европската унија вети значителни 2,2 милијарди евра средства од ЕУ за железничката линија Белград-Ниш. Благодарение на оваа финансиска поддршка, патувањето со воз меѓу овие два српски града наскоро ќе трае помалку од два часа, со брзина до 200 км/ч. Моментално, возењето со воз трае минимум шест часа, додека патувањето со автомобил трае приближно три часа. Поточно, Европската унија ќе придонесе со грантови до 610 милиони евра, со што ова ќе стане најзначајниот грант на ЕУ за еден проект во Србија досега. Овој сеопфатен пакет, исто така, опфаќа заем од 1,1 милијарди евра од Европската инвестициска банка (EIB) и заем од 550 милиони евра од Европската банка за обнова и развој (EBRD). Останатиот дел од инвестицијата ќе го покрие Владата на Србија.
Оливер Вархелји, европскиот комесар за преговори за проширување, го нагласи значењето на овој проект, изјавувајќи: „Го избравме овој проект бидејќи овој проект е способен да ја промени реалноста на терен за народот на Србија, за народот на јужна Србија, а со тоа и за целиот регион“. Тој ги даде овие забелешки на настанот за промоција на ЕУ финансирањето во Белград на 28 февруари оваа година.
“Овој сегмент од железничката линија има огромно значење за Србија. Покрај економските и еколошкитеимпликации, истиот има и културно и општествено значење. Поврзувањето на луѓето не само што поттикнува одржување на постоечките пријателства, туку и создавање на нови, како и негување на социјалните односи“.
Анита Димоски, вршител на должноста помошник министер за железници и интермодален транспорт, Влада на Србија
По завршувањето, новата железница ќе донесе значителни придобивки, со предвидено годишно возење нанад 2,3 милиони патници и транспорт на 9,4 милиони тони товар. Ова ветува создавање нови деловни можности и перспективи за работа. „Овој сегмент од железничката линија има огромно значење за Србија. Покрај економските и еколошките импликации, истиот има и културно и општествено значење. Поврзувањето на луѓето не само што поттикнува одржување на постоечките пријателства, туку и создавање на нови, како и негување на социјалните односи“, потенцира г-ѓа Димоски.
Г-ѓа Анита Димоски ја нагласува клучната улога на поддршката од ЕУ во овој проект. „Со потпирањето исклучиво на сопствени ресурси значително ќе се продолжеше временската рамка на проектот и ќе наметнеше големо финансиско оптоварување на нашата влада. Благодарение на оваа поддршка, ќе можеме да го завршиме проектот многу побргу“, тврди Димоски.
За проектот
Рехабилитацијата на пругата Белград-Ниш ќе ги подобри врските на Србија со другите европски железнички мрежи. Тоа ќе овозможи побрз товарен транспорт и значително ќе го намали времето за патување. Бидејќи железницата е чист начин на транспорт, модернизацијата на железничкиот систем придонесува и за почиста животна средина. Транспортните проекти финансирани од ЕУ во Србија имаат за цел да ги подобрат врските и, на тој начин, да ја поттикнат економската интеграција – за Србија во регионот и за регионот во ЕУ. Тие придонесуваат за реформи во железницата и за воведување модерно, исплатливо одржување на патната инфраструктура.
Serbia corridor X railways fl – global gateway
Photo credits: Serbia Railways
Во 1990-тите, по распадот на Социјалистичка Федеративна Република Југославија, железничкиот систем на Србија се соочи со значителни предизвици. Одржувањето на инфраструктурата беше занемарено, што доведе до голем пад на железничкиот сообраќај, особено во транспортот на стоки. Превирањата во 1990-тите, вклучувајќи ги конфликтите, меѓународните санкции и НАТО бомбардирањето, заедно со последователните економски кризи, дополнително го попречија неопходното одржување на железничката мрежа на Србија, особено на виталната линија Белград-Ниш.
Анита Димоски, вршител на должноста помошник министер за железници и интермодален транспорт во Владата на Србија, ја расветлува ситуацијата. Таа објаснува дека и владата и железницата имале воспоставен план за редовна реконструкција на одредена должина на пруги секоја година. Сепак, поради финансиските кризи и влијанието на пандемијата со COVID-19, овие рутински активности за одржување мораше да се одложат. „Обезбедувањето беспрекорен транспорт бара значителни инвестиции“, посочува г-ѓа Димоски. Следствено, тие беа принудени да ја намалат брзината на делниците каде што не можеше да се интервенира, а една таква делница беше железничката линија Белград-Ниш.
Многу посакуваната визија за непречено функционирање на железницата на оваа траса конечно е на пат да стане реалност. Европската унија вети значителни 2,2 милијарди евра средства од ЕУ за железничката линија Белград-Ниш. Благодарение на оваа финансиска поддршка, патувањето со воз меѓу овие два српски града наскоро ќе трае помалку од два часа, со брзина до 200 км/ч. Моментално, возењето со воз трае минимум шест часа, додека патувањето со автомобил трае приближно три часа. Поточно, Европската унија ќе придонесе со грантови до 610 милиони евра, со што ова ќе стане најзначајниот грант на ЕУ за еден проект во Србија досега. Овој сеопфатен пакет, исто така, опфаќа заем од 1,1 милијарди евра од Европската инвестициска банка (EIB) и заем од 550 милиони евра од Европската банка за обнова и развој (EBRD). Останатиот дел од инвестицијата ќе го покрие Владата на Србија.
Оливер Вархелји, европскиот комесар за преговори за проширување, го нагласи значењето на овој проект, изјавувајќи: „Го избравме овој проект бидејќи овој проект е способен да ја промени реалноста на терен за народот на Србија, за народот на јужна Србија, а со тоа и за целиот регион“. Тој ги даде овие забелешки на настанот за промоција на ЕУ финансирањето во Белград на 28 февруари оваа година.
По завршувањето, новата железница ќе донесе значителни придобивки, со предвидено годишно возење нанад 2,3 милиони патници и транспорт на 9,4 милиони тони товар. Ова ветува создавање нови деловни можности и перспективи за работа. „Овој сегмент од железничката линија има огромно значење за Србија. Покрај економските и еколошките импликации, истиот има и културно и општествено значење. Поврзувањето на луѓето не само што поттикнува одржување на постоечките пријателства, туку и создавање на нови, како и негување на социјалните односи“, потенцира г-ѓа Димоски.
Г-ѓа Анита Димоски ја нагласува клучната улога на поддршката од ЕУ во овој проект. „Со потпирањето исклучиво на сопствени ресурси значително ќе се продолжеше временската рамка на проектот и ќе наметнеше големо финансиско оптоварување на нашата влада. Благодарение на оваа поддршка, ќе можеме да го завршиме проектот многу побргу“, тврди Димоски.
За проектот
Рехабилитацијата на пругата Белград-Ниш ќе ги подобри врските на Србија со другите европски железнички мрежи. Тоа ќе овозможи побрз товарен транспорт и значително ќе го намали времето за патување. Бидејќи железницата е чист начин на транспорт, модернизацијата на железничкиот систем придонесува и за почиста животна средина. Транспортните проекти финансирани од ЕУ во Србија имаат за цел да ги подобрат врските и, на тој начин, да ја поттикнат економската интеграција – за Србија во регионот и за регионот во ЕУ. Тие придонесуваат за реформи во железницата и за воведување модерно, исплатливо одржување на патната инфраструктура.
Photo credits: Serbia Railways
Please wait while your video is being uploaded...
Don't close this window!
