Роботска рака која резултира со добро нахранети риби
Лабораторија, поддржана од ЕУ, им овозможува на браќа од Црна Гора да развијат уред за управување со количината и квалитетот на храната за риби.
04/07/2022
Богдан и Горан Максимовиќ се браќа од Никшиќ, Црна Гора. Помладиот брат, Богдан, е експерт за ИТ, а неговиот помлад брат, Горан, е електричар и страстен рибар. Кога ги здружиле силите, заедно го креирале иновативниот уред за хранење риби. „Денешниот процес за хранење на рибите е прилично старомоден: истиот од пред 50 години. Луѓето не знаат ни колку риби имаат во рибарникот, а уште помалку колку храна им е потребна; па, затоа, смисливме систем кој може да помогне со штедење храна, а, на тој начин, и пари,“ вели Горан.
Горан понатаму објаснува дека немањето претстава колку храна им е потребно на рибите може да создаде други проблеми; како, на пример, прекумерната храна може да ја загади водата и да доведе до смрт на рибите. „Сега, сите овие проблеми се решени,“ вели Горан. Уредот за хранење риби кој го креирал со својот брат може да се користи за програмирање и набљудување на храната која им се дава на рибите. Врз основа на овие информации, уредот може да пресмета колку храна им е потребно дневно. Уредот работи на соларен панел, па, оттука, енергијата е ефикасна и мобилна; а направата може да се користи во рибници на оддалечени места; како, на пример, високите планини.
„Моравме да воведеме и објасниме, од самата основа, концепти како иновација, стартапови и технологија. Но, успеавме да создадеме одреден вид на епицентар од добра енергија, идеи, проекти и способности, и сме особено среќни за тоа.“
Ѓорѓије Брукљан, „Tehnopolis“Место за иновација
Уредот за хранење риби беше развиен и тестиран во Центарот за иновации и претприемништво „Tehnopolis“, во Никшиќ, кој е центар за развивање стартап претпријатија и претприемништво. Неодамна, проект, финансиран од ЕУ, со наслов „Подобрување на инфраструктурата за истражување и иновација која може да се употреби со цел поддршка на развој на мали и средни претпријатија“, го поддржа „Tehnopolis“ во формирањето нова лабораторија за индустриски дизајн, биотехнолошка лабораторија и податочен центар. 3Д моделот за уредот за хранење риби беше развиен во лабораторијата за индустриски дизајн; опремена со најсовремен 3Д принтер, компјутерско нумеричко контролни машини и роботска рака.
Ѓорѓије Брукљан е одговорен за Центарот за програмски активности, истражување и развој во „Tehnopolis“, основан во 2014 година од страна на владата на Црна Гора како непрофитна организација со ограничена одговорност во владина сопственост. Ѓорѓије објаснува дека почетокот бил особено тежок затоа што во Никшиќ немало активности од технолошки карактер пред отворањето на „Tehnopolis“. „Моравме да воведеме и објасниме, од самата основа, концепти како иновација, стартапови и технологија. Но, успеавме да создадеме одреден вид на епицентар од добра енергија, идеи, проекти и способности, и сме особено среќни за тоа,“ вели Ѓорѓије.
Ѓорѓије објаснува дека нивната целна група е доста широка и вклучува мали деца, возрасни луѓе во своето средно и поодминато доба, студенти, стартапови и претприемачи, тимови за развој, микро, мали и средни претпријатија, земјоделски производители, институции, инвеститори, локални и регионални партнери и други.
„Моментално, околу 40 иноватори се служат со податочниот центар, лабораторијата за биотехнологија; како и лабораторијата за индустриски дизајн, во нашиот центар, целосно финансиран од ЕУ.“
Ѓорѓије Брукљан, „Tehnopolis“Досега, „Technopolis“ има имплементирано околу 30 проекти, од кои 16 се сè уште во тек. Преку 90 % од средствата за овие проекти се обезбедени од ЕУ; која го поддржува „Technopolis“ со околу 4 милиони евра, преку различни програми, во текот на последните пет години. „Моментално, околу 40 иноватори се служат со податочниот центар, лабораторијата за биотехнологија; како и лабораторијата за индустриски дизајн, во нашиот центар, целосно финансиран од ЕУ,“ вели Ѓорѓије.
„Исто така, ги развиваме и нашите човечки ресурси за да бидеме сигурни дека имаме луѓе со соодветни вештини за ракување со опремата. Ова значи дека, во иднина, ќе можеме да обезбедиме поголема поддршка за земјоделците, иноваторите и малите и средни претпријатија кои сакаат да го подобрат својот производствен процес и да станат поконкурентни на пазарот,“ заклучува тој.
За проектот
Проектот „Подобрување на инфраструктурата за истражување и иновација која може да се употреби со цел поддршка на развој на мали и средни претпријатија“, финансиран од ЕУ, овозможи поддршка за „Tehnopolis“ за развој на инфраструктурните капацитети на биохемиската лабораторија, лабораторијата за индустриски дизајн и податочниот центар. Проектот резултира со креирање на иновативна платформа за поддршка на нови услуги и производи во Црна Гора, како и конкурентност на постоечките мали и средни претпријатија; овозможувајќи помош за развивање нови мали и средни претпријатија ориентирани кон технологијата. Целосниот буџет на проектот изнесуваше 818000 евра.
Дознај повеќе
Photo credits: Tehnopolis