Набљудување птици на самовилско езеро
Проект, финансиран од ЕУ, промовира набљудување птици како дел од прекуграничен проект за соработка.
28/01/2022
Според легендата, Скадарското езеро е создадено од солзите кои ги пролеала една црногорска самовила; чија желба, сините очи да ѝ се претворат во црни, била одбиена од Бог кој, за возврат, ја ослепил. Самовилата толку многу плачела, што нејзините солзи го создале езерото. Воодушевен од убавината на езерото, Бог ѝ го вратил видот. И навистина, оние кои го посетиле ќе се согласат дека Скадарското езеро е едно од најубавите природни места во Западен Балкан и одличен терен за истражување за љубителите на авантури на отворено; со парк кој се протега на 400 километри квадратни. Меѓутоа, оваа волшебна дестинација не го добива заслуженото внимание; како од локалните, така и од меѓународните туристи. Барем така веруваат луѓето во црногорската невладина организација „CZIP“.
„CZIP“ означува „Центар за заштита и проучување на птиците“ и е организација која работи повеќе од 20 години во доменот на заштита на птици и животна средина; како и промоција на природно и културно наследство во Црна Гора. Минатата година, со партнерски организации од Хрватска и БиХ, основаа проект, наречен „Pannonia-Adria Connection“ или „PA.CON“; со финансиска помош од ЕУ, за промовирање туризам на локации во трите држави: Нијемици во Хрватска, Тузла во БиХ и Скадарското езеро во Црна Гора.
“Моментално, повеќето од посетителите на Скадарското езеро ги привлекува масовниот туризам: доаѓање на езерото, пиење кафе или ручање, прошетка и заминување. Сакавме да ја промениме оваа навика на подобро.“
Зоран Поповиќ, проектен координатор, „CZIP“Растечки туристички перспективи
Зоран Поповиќ од „CZIP“ е еден од координаторите на проектот и објаснува дека идејата на проектот е подобро користење на ресурсите за туристичка промоција во трите држави. Моментално, повеќето од посетителите на Скадарското езеро ги привлекува масовниот туризам: доаѓање на езерото, пиење кафе или ручање, прошетка и заминување. Сакавме да ја промениме оваа навика на подобро,“ раскажува Зоран.
Зоран вели дека сакале да го претворат езерото во дестинација каде што туристите би останувале подолго; но, за да се случи тоа, туристите имаат потреба од повеќе атракции и можности. Ова довело до развој на активности за откривање; како, на пример: набљудување птици, планинарење, велосипедизам, бродски патувања и останати елементи на еколошки и авантуристички туризам.
Проектот „PA.CON“ цели кон развивање локации за набљудување птици во трите држави; куќа за туристички информации во Сопотац, игралиште и кули за набљудување птици во Хрватска, реновирање на парк куќа во Илинчица и инсталација на ЛЕД светла ширум патот, како и уредување на 16 микро-пикник локации во БиХ. Проектот ќе инвестира, исто така, и во старата железничка линија во Вирпазар, претворајќи ја во планинарски пат; како и во купување брод со соларно напојување, електрични велосипеди и придружни соларни станици за полнење; сè со цел промовирање туристички активности со ниско еколошко влијание.
„Без овој степен на финансиска поддршка од ЕУ, би било невозможно да го имплементираме овој значаен проект.“
Зоран Поповиќ, проектен координатор, „CZIP“Целосната вредност на проектот за трите држави изнесува 1,8 милиони евра, а 280000 евра ќе бидат инвестирани во подобрување на туристичката инфраструктура на Скадарското езеро. „Без овој степен на финансиска поддршка од ЕУ, би било невозможно да го имплементираме овој значаен проект,“ вели Зоран.
Покрај директните инвестиции во инфраструктура и промотивни активности, проектот ќе вклучи и градење капацитети за осигурување на одржливо влијание на проектот. Преку серија од шест едукативни курсеви во трите држави и студиска посета, проектните партнери и претставници на целните групи ќе добијат можност за подобрување на нивните капацитети и услуги.
Според Зоран, проектот ќе има значајно долгорочно влијание врз локалното население, економијата и зачувувањето на природната средина. „Но, според мене, тоа што е уште позначајно е промената на ставот на многу луѓе и институции; покажувајќи им што е можно и колку лесно работите можат да се постигнат со соодветно планирање и имплементација,“ вели Зоран.
За проектот
Проектот „PA.CON“ е поддржан од ЕУ во рамки на програмата ИПА за прекугранична соработка помеѓу Хрватска, БиХ и Црна Гора 2014 – 2020. Водечки партнер на проектот „PA.CON“ е општината Нијемци од Хрватска; партнери од БиХ се градот Тузла и Здружението за развој „NERDA“ од Тузла, додека, пак, партнери во Црна Гора се Центарот за заштита и истражување на птици и Јавното претпријатие за национални паркови во Црна Гора. Имплементацијата на проектот „PA.CON“ започна во октомври 2020 година и ќе трае цели 24 месеци.
Photo credits:CZIP