Kreiranje nove generacije volontera

Program volontiranje u obrazovanju počeo je na Kosovu prije pet godina i u poslednje tri godine se sprovodi uz podršku Evropske unije. Ukratko, program se odnosi na pomoć mladima kako bi se više uključili u volonterstvo, a istovremeno sticali nova znanja, vrijednosti i vještine; kao što su kritičko razmišljanje, komunikacija, rješavanje problema, društvene vještine, donošenje odluka, liderstvo i poboljšana samo efikasnost i svijest za aktivno građanstvo.

Hatixhe Zeka, koji je menadžer programa, objašnjava da mnoge zemlje imaju volonterizam uključen u svoj sistem formalnog obrazovanja kroz programe volontiranja u obrazovanju. Međutim, Kosovo je među onima koji nemaju volonterstvo kao dio svog formalnog obrazovanja. “Razlog za iniciranje ovog programa je bio prilično jednostavan. Cilj nam je bio da mlade ljude učinimo aktivnijim u pitanjima koja se tiču zajednice i da u isto vrijeme doprinesemo njihovom neformalnom obrazovanju“, kaže Hatixhe.

U početku je program započeo pozivom za učestvovanje koji je bio otvoren za sve školske nastavnike širom Kosova, nakon čega je uslijedilo šest dana obuke za odabrane kandidate o tome kako da koordinišu i iniciraju volonterske aktivnosti u školi. Nakon toga, obučeni nastavnici su se vratili u svoje škole i počeli sa organizovanjem volonterskih klubova sa svojim učenicima. Aktivnosti su nastavljene na sedmičnim sastancima na kojima su nastavnici i učenici razgovarali o konkretnim volonterskim akcijama. Na ovim sastancima, uz podršku programa, nastavnici su isprobavali korištenje određenih modula obuke kako bi članovi klubova bili bolje pripremljeni za volonterske aktivnosti.

Prvi modul se odnosio na  razmišljanje o vlastitim vještinama i kapacitetima učesnika, drugi je uveo ciklus pripreme za volontersku akciju, uključujući analizu potreba zajednice i kako razviti ideje za rješavanje problema, a treći se osvrnuo na uspjehe i propuste u projektu. Volonterski klubovi u svakoj od odabranih škola sastajali su se redovno tokom nekoliko mjeseci, a pored učenja novih vještina, svaki od klubova je do kraja programa implementirao i najmanje jedan volonterski projekat. Svaki projekat je takođe finansijski podržan kroz simboličan doprinos tamo gdje je to bilo potrebno.

Za pet godina, projekat je uspio da pokrene 29 klubova za učenje u 15 opština širom Kosova, angažujući 60 lidera klubova za učenje sa više od 500 članova volontera koji su se pridružili klubovima. Tokom školske godine sprovedeno je 60 projekata volontiranja u obrazovanju u različitim zajednicama širom Kosova. Kao rezultat toga, preko 50.000 ugroženih osoba podržano je na direktan ili indirektan način kroz projekte koji se realizuju u sklopu volonterskih klubova. “Bilo je zaista inspirativno vidjeti trud i strast koji su nastavnici i učenici dali svojim volonterskim projektima – a još je veći interes za nove klubove koje ćemo uskoro pokrenuti,” kaže Hatixhe.

Program je takođe uključio i studente sa Pedagoškog fakulteta i Odsjeka za psihologiju sa Univerziteta u Prištini koji će postati budući nastavnici i psiholozi. Oni su isto tako imali koristi od neformalnih nastavnih tehnika koje su im bile pružene u sklopu klubova. Prema Hatixhe, ukupni uticaj projekta bio je trostruk: nastavnici su naučili nove nastavne metodologije koje su se pokazale i efikasne i praktične, a oni su ih takođe koristili na svojim redovnim časovima; članovi kluba stekli su veće samopouzdanje u koordinaciji, analitičkim i drugim vještinama; a studenti Pedagoškog fakulteta i Odsjeka za psihologiju stekli su dragocjeno iskustvo u omogućavanju aktivnosti iskustvenog učenja, poput rukovođenja mladima, klubova i implementacije projekata u njihovim zajednicama

Hatixhe dalje objašnjava da je podrška EU za ovaj program bila ključna, i to ne samo sa finansijske tačke gledišta. “Podrška EU je povećala kredibilitet i značaj programa među uključenim stranama na opštinskom i centralnom nivou i dala je drugi značajan podsticaj u posljednje tri godine”, kaže ona.