Spas za mlade Rome u vrijeme koronavirusa
U Bosni i Hercegovini, biblioteka igračaka nudi ugroženoj djeci priliku da se igraju i uče čak i usred pandemije.
08/04/2021
Denis* ima pet godina i želi da postane doktor kada poraste. Svakog dana, Denis crta ljude u medicinskim uniformama i igra se liječenja druge djece koju naziva svojim pacijentima. Sva ta kreativnost prošla bi nezapaženo da u romskom centru Romalen u Denisovom gradu Kaknju u centralnoj Bosni i Hercegovini ne postoji inovativna biblioteka igračaka. Visokokvalitetne edukativne igračke biblioteke, kao i knjige sa pričama učinili su da je zajednica svesrdno prihvati, a biblioteku pohađa do 84 djece, većina njih iz romske zajednice.
Romi su u Evropi jedna od najvećih manjinskih zajednica ali i jedna od onih koje su u najnepovoljnijem položaju. Diskriminacija romskih zajednica je uobičajena, što podstiče njihovo otuđenje iz društva. Problemi sa kojima se suočavaju romska djeca mogu da počnu u ranom djetinjstvu i da ostave traga na čitav njihov život. Mali broj njih pohađa vrtiće, a samo 50 odsto završava obavezno obrazovanje. Zbog toga je, u pokušaju da se prekine taj ciklus, podrška razvoju u ranom djetinjstvu od vitalnog značaja.
„Biblioteka igračaka je mjesto gdje se događa magija obrazovanja. Djeca se igraju i stvaraju sopstveni univerzum, a istovremeno otkrivaju svijet.“
Joan TanaseInicijativu koju podržava EU sprovodi Fond za obrazovanje Roma (REF). REF je od 2017. godine otvorio 64 biblioteke igračaka u 13 zemalja širom centralne i istočne Evrope, uključujući i Zapadni Balkan, čije usluge koriste na hiljade djece.
„Odlučni smo u stvaranju takvih prostora za romsku djecu, prostora posvećenih njihovom učenju i igri“, kaže Joan Tanase, menadžer projekta. „Biblioteka igračaka je mjesto gdje se događa magija obrazovanja. Djeca se igraju i stvaraju sopstveni univerzum, a istovremeno otkrivaju svijet. To je istovremeno i igra i obrazovanje– prava čarolija.”
Ostati na okupu uz distancu
Kao i mnoge druge aktivnosti širom svijeta, aktivnosti u kakanjskoj biblioteci igračaka stopirane su pandemijom koronavirusa 2020. godine. Centar je zatvoren početkom proljeća, ali je koncept ostao u životu uglavnom zahvaljujući dva ključna faktora. Prvo, djeca su nastavila da pozajmljuju igračke, slagalice i knjige. Drugo, koncept biblioteke igračaka podstakao je angažovanje cijele zajednice, posebno u izgradnji odnosa između djece, porodica i osoblja biblioteke. Roditelji su znali da biblioteka nudi rješenje za iznenadni prekid obrazovanja njihove djece.
„Biblioteke igračaka nude nešto roditeljima koji ne mogu sebi da priušte da šalju djecu u obdanište.”
Joan Tanase„Biblioteke igračaka nude nešto roditeljima koji ne mogu sebi da priušte da šalju decu u obdanište, a to je svakodnevna šansa da provedu vrijeme tamo gde djeca mogu da razvijaju svoje vještine i u velikoj mjeri povećaju stepen inkluzije“, kaže Tanase.
Romski centar za podršku Romalen morao je hitno da pronađe rješenja za svoju decu. Postavili su onlajn edukativni program koristeći aplikacije za video komunikaciju, gdje su djeca mogla da se povežu. Nije bilo garancija ni da će ovaj sistem funkcionisati, a kamoli biti uspješan. Međutim, rezultati su bili izvanredni. Inspirisan napretkom koji je postignut prije pandemije i odlučnošću da se održe veze stvorene između Centra, porodica i djece, broj učesnika ostao je sličan onome od prije prekida redovnih aktivnosti.
Što se tiče malog Denisa, on se brzo prilagodio novom formatu komunikacije koji mu je nametnula pandemija, i ubrzo je postao neprikosnoveni lider svoje digitalne zajednice. On je sada još nepokolebljiviji u svom ubjeđenju da će postati ljekar koji nudi medicinsku pomoć svojoj zajednici i svima kojima je potrebna.
*Ime djeteta je promenjeno radi zaštite identiteta.
O projektu
Projekat „Regionalna akcija EU za obrazovanje Roma: povećane mogućnosti obrazovanja za romske učenike i omladinu na Zapadnom Balkanu i u Turskoj“ (RARE) sufinansiran je od strane IPA II Godišnjeg višečlanog akcionog programa 2017 i Fonda za obrazovanje Roma, koji takođe realizuje projekat.
Photo credits: Roma Education Fund (REF)