Pretvaranje šar-planine u omiljenu destinaciju ruralnog turizma
Kombinacija prirode, sporta i kulture – kako jedan kosovski region raspolaže svojim turističkim potencijalom zahvaljujući projektu koji finansira EU.
18/11/2020
Prizren je očaravajući drevni grad koji je takođe i omiljena destinacija mnogih lokalnih i stranih turista. Prema podacima Kosovske statističke agencije, Prizren od svih kosovskih opština ima najviše posjetilaca. Međutim, taj promet posjetilaca se ne reflektuje na broj noćenja. Prije četiri godine, opštinske vlasti su primijetile protivrječnost i sprovele anketu među posjetiocima ne bi li pronikli razlog. Nalazi su pokazali da je Prizren mali grad i da većina važnih kulturnih spomenika može da se posjeti u toku jednog ili dva dana. Upravo zbog toga se turisti i ne zadržavaju duže.
Prizren se nalazi nedaleko od Šar-planine, tako da grad, pored bogatog kulturnog nasljeđa, ima i prelijepu okolinu koja čeka na brdarenje i druge aktivnosti u prirodi: razlog da turisti ostanu duže.
Ali do prije tri godine bilo je veoma malo infrastrukture zahvaljujući kojoj bi turisti mogli da uživaju u planini. Udruženje planinara Šar-planine, NVO iz Prizrena, odlučila je da preuzme stvar u svoje ruke. Skupa sa kolegama iz druge, iskusnije NVO – Alpinističkog udruženja Marimangat iz Peći – počeli su da planiraju aktivnosti markiranja i postavljanja putokaza na novim planinskim stazama i da osmišljavaju reklamnu kampanju za region kao destinaciju za avanture u prirodi.
“To je bila odlična prilika zato što su nam bila potrebna sredstva da sprovedemo svoju ideju u djelo. Ali da bismo mogli da se prijavimo na taj poziv, morali smo da pronađemo partnera sa druge strane granice.“
Deni HameliPartneri s one strane granice
Istovremeno je Program EU za prekograničnu saradnju Kosova i Sjeverne Makedonije raspisao poziv za projekte koji doprinose razvoju turizma i kulturnog i prirodnog nasleđa u prekograničnoj oblasti između te dvije zemlje. Tetovo, makedonski grad sa druge strane granice imao je slične probleme kao Prizren – mali broj turista se odlučivao da tamo prenoći. Šar-planina se prostire između Kosova i Sjeverne Makedonije, zato je potencijal za saradnju bio evidentan.
“To je bila odlična prilika zato što su nam bila potrebna sredstva da sprovedemo svoju ideju u delo. Ali da bismo mogli da se prijavimo na taj poziv, morali smo da pronađemo partnera sa druge strane granice“, kaže Deni Hamelji iz Udruženja planinara Šar-planine. Razmatrajući potencijalne kontakte u Sjevernoj Makedoniji, Udruženje se odlučilo za NVO ALKA.
Deni objašnjava da se ispostavilo da je ALKA savršen partner u ovoj prilici zato što su već imali iskustva sa sličnim projektima. “Oni su donijeli značajno iskustvo u pisanju ponude i sprovođenju projekta“, kaže Deni. Ponuda je prihvaćena i tokom naredne dvije godine, partnerske organizacije su radile na implementaciji projekta koji se sada privodi kraju.
Holistički pristup
Projekat je primijenio holistički pristup povećanju zainteresovanosti turista za ovu oblast. Rad se sastojao od poboljšanja infrastrukture tako što su mapirane i obiljležene putokazima 21 nova planinska staza u dužini od preko 200 kilometara. Projekat je takođe radio na povećanju kapaciteta domaćinstava i turističkih vodiča za prijem posjetilaca. Na kraju je projekat proizveo i video spotove, letke i reklamne kampanje, one tradicionalne, ali i na društvenim mrežama, da bi se oblast reklamirala i domaćim i stranim turistima.
“Kao bonus, duž većine planinskih staza, posjetioci će moći da vide kulturne spomenike. Dakle, ovdje imamo kombinaciju prirode i kulture: savršenu destinaciju za planinski turizam.“
Jovan BožinoskiJovan Božinoski je turistički vodič i član Planinarskog kluba Ljuboten iz Tetova. S obzirom da gotovo sve nove planinske staze prolaze pored restorana i domaćinstava koja nude hranu i smještaj, Jovan vjeruje da će projekat imati značajan ekonomski uticaj i dovesti više turista u ove krajeve. “Kao bonus, duž većine planinskih staza, posjetioci će moći da vide kulturne spomenike. Dakle ovdje imamo kombinaciju prirode i kulture: savršenu destinaciju za planinski turizam“, kaže Jovan.
Projekat koji finansira EU pod nazivom “Podrška potencijalu regionalnog turizma“ finansiran je kroz Program prekogranične saradnje Kosovo* – Sjeverna Makedonija, u okviru Instrumenta Evropske unije za pretpristup (IPA). Projekat je sproveden u saradnji nevladinih organizacija ALKA i Balkania iz Sjeverne Makedonije i nevladinih organizacija Marimangat i Udruženje planinara Šar-planine sa Kosova.
Saznajte još
Photo credits: Fitim Shala