Robotska ruka koja vodi do dobro hranjenih riba
Laboratorija koju podržava EU omogućila je braći iz Crne Gore da razviju uređaj za upravljanje količinom i kvalitetom riblje hrane.
04/07/2022
Bogdan i Goran Maksimović su braća iz Nikšića u Crnoj Gori. Mlađi brat, Bogdan, je IT stručnjak, dok je njegov stariji brat Goran električar i strastveni ribolovac. Kada su udružili snage, stvorili su inovativnu hranilicu za ribu. “Današnji proces hranjenja riba je prilično zastario: isti je kao i prije 50 godina. Ljudi ne znaju ni koliko ribe imaju u ribnjaku, a kamoli koliko hrane im je potrebno, pa smo osmislili sistem koji može pomoći u uštedi hrane, a samim tim i novca”, kaže Goran.
Goran dalje objašnjava da neznanje po pitanju toga koliko je hrane potrebno ribama može uzrokovati i druge probleme jer višak hrane može zagaditi vodu i dovesti do toga da ribe uginu. „Sada su svi ovi problemi riješeni“, kaže Goran. Uređaj za hranjenje ribe koji je dizajnirao sa svojim bratom može se koristiti za programiranje i praćenje količine hrane koja se daje ribama. Na osnovu tih informacija uređaj može izračunati i koliko im je hrane dnevno potrebno. Mašina radi uz pomoć solarnog panela, tako da je energetski efikasna i mobilna, te se može koristiti u ribnjacima na udaljenim mjestima kao što su visoke planine.
“Morali smo uvesti i objasniti od nule koncepte kao što su inovacije, start-up i tehnologija. Ali uspjeli smo stvoriti svojevrsni epicentar dobre energije, ideja, projekata i mogućnosti i jako smo srećni zbog toga.”
Đorđije Brkuljan, TehnopolisMjesto za inovacije
Hranilica za ribu razvijena je i testirana u Inovacionom preduzetničkom centru Tehnopolis, u Nikšiću, koji je centar za razvoj start-up kompanija i preduzetništva. Nedavno je projekat koji finansira EU pod nazivom „Unaprjeđenje infrastrukture za istraživanje i inovacije koja se može koristiti za podršku razvoja malih i srednjih preduzeća (MSP)“ podržao Tehnopolis u uspostavljanju nove laboratorije za industrijski dizajn, biotehnološke laboratorije i data centar. 3D model hranilice za ribu razvijen je u laboratoriji industrijskog dizajna koja je opremljena najsavremenijim 3D štampačem, CNC mašinama i robotskom rukom.
Đorđije Brkuljan je zadužen za Centar za programske aktivnosti, istraživanje i razvoj u Tehnopolisu, koji je osnovala Vlada Crne Gore 2014. godine kao neprofitno društvo sa ograničenom odgovornošću u državnom vlasništvu. Đorđije objašnjava da je početak bio veoma težak jer su se nalazili u Nikšiću gdje prije pokretanja Tehnopolisa nije bilo nikakvih aktivnosti koje se tiču razvoja tehnologije. “Morali smo uvesti i objasniti od nule koncepte kao što su inovacije, start-up i tehnologija. Ali uspjeli smo stvoriti svojevrsni epicentar dobre energije, ideja, projekata i mogućnosti i jako smo srećni zbog toga”, kaže Đorđije.
Đorđije objašnjava da je njihova ciljna grupa veoma široka i obuhvata sve od male djece do sredovječnih i starijih osoba, studenata, preduzetnika i preduzeća u osnivanju, razvojnih timova, mikro, malih i srednjih preduzeća, poljoprivrednih proizvođača, institucija, investitora, lokalnih i regionalnih partnera, te drugih.
“Trenutno oko 40 inovatora koristi data centar, biotehnološki laboratorij i laboratorij za industrijski dizajn u našem centru, a sve to finansira EU.”
Đorđije Brkuljan, TehnopolisTehnopolis je do sada realizovao oko 30 projekata, od kojih je 16 u toku. Preko 90% sredstava za ove projekte obezbijedila je EU, koja je kroz razne programe u posljednjih pet godina podržala Tehnopolis sa oko 4 miliona eura. „Trenutno oko 40 inovatora koristi data centar, biotehnološki laboratorij i laboratorij za industrijski dizajn u našem centru, a sve to finansira EU“, kaže Đorđije .
„Takođe razvijamo naše ljudske resurse kako bismo bili sigurni da imamo ljude s pravim vještinama za rad s ovom opremom. To znači da ćemo u bliskoj budućnosti moći da pružimo još veću podršku poljoprivrednicima, inovatorima i malim i srednjim preduzećima koji žele da unaprijede svoj proizvodni proces i postanu konkurentni na tržištu“, zaključuje on.
O projektu
Projekat „Unaprjeđenje infrastrukture za istraživanje i inovacije koja se može koristiti za podršku razvoja malih i srednjih preduzeća (MSP)“ finansiran od strane EU podržao je Tehnopolis u razvoju infrastrukturnih kapaciteta, biohemijske laboratorije, laboratorije za industrijski dizajn, i informacionog centra. Projekat je rezultovao kreiranjem inovativne platforme za podršku novim uslugama i proizvodima u Crnoj Gori te konkurentnosti postojećih malih i srednjih preduzeća, ali istovremeno pomažući i razvoj potpuno novih, tehnološki orijentisanih MSP. Ukupni budžet projekta iznosio je 818.000 eura.
Nauči više
Photo credits: Tehnopolis