Sektor informaciono-komunikacionih tehnologija (IKT) na Kosovu se brzo mijenja, uglavnom zbog sve veće potražnje i rješenja koja kompanije nude. Široka upotreba interneta daje rezultate na Kosovu, posebno za njegovu omladinu i nova (IKT) preduzeća.
Eurostat je 2021. godine izvijestio da je 96% stanovništva Kosova starosti od 16 do 74 godine koristilo internet u prethodna tri mjeseca, što znači da je Kosovo na prvom mjestu u regionu po korišćenju interneta, a čak i nekoliko procenata iznad prosjeka Evropske unije. Ovaj kontekst je preduslov za razvoj digitalne transformacije mnogih usluga u društvu, ali ne nužno samo na Kosovu. Nekoliko kompanija sa sjedištem u i oko Prištine pružaju IKT usluge za Evropu i Sjevernu Ameriku. Neki od njih čak i nemaju domaće klijente, što se odražava u studiji IKT asocijacije STIKK, koja potvrđuje da je preko 90% ovih usluga za instranstvo.
„IKT je nekada smatran muškim poslom, ali to se brzo mijenja.“
Iliriana Ibraj, LinkPlus
Sužavanje digitalnog rodnog jaza
Jedna od pozitivnih posledica ovog rasta je da se nude radna mjesta u društvu pogođenom nezaposlenošću i da ta radna mjesta zaustavljaju odlazak mladih sa Kosova. IKT sektor takođe postaje sve inkluzivniji.
Žene se nalaze u svim djelovima sektora, od tehničkih pozicija u programiranju, do menadžmenta i kreiranja politika u IKT-u. Jedan od primera je Ilirijana Ibraj, koja vodi odjsek za poslovni rast LinkPlusa, jedne od pionirskih kompanija koja već skoro deset godina izvozi usluge.
„IKT je nekada smatran muškim poslom, ali se to brzo mijenja“, kaže Ibraj, koja dodaje da se osjeća dobro u tom sektoru, između ostalog i zato što može da pruži drugačiju perspektivu. Žene čine više od jedne trećine ukupnog broja zaposlenih u njenom preduzeću. „Sve veći broj žena u IT-u mijenja način razmišljanja i stereotipe na radnom mjestu, ali i u odnosu na klijente gdje perspektiva koja ne dolazi od muškaraca može biti ključna.“
Mogućnost da se promijeni procenat djevojaka u ovom sektoru počinje od obrazovanja, gdje takozvani STEM (Nauka Tehnologija Energetika i Matematika) predmeti doživljavaju povratak kao profesije sa potencijalom zapošljavanja. Pored tradicionalnih univerziteta, postoje i inovacioni centri, privatne inicijative i međunarodni donatori koji nude obučavanje mladih u pomenutim predmetima. Među njima je i projekat koji finansira EU i koji je u okviru podrške konkurentnosti kosovskog IKT sektora obučio oko 100 predavača i 1.000 studenata. Većina učesnika je sertifikovana za veb razvoj, sajber bezbijednost i programske jezike koji se najčešće traže u IKT sektoru.
Druga komponenta na kojoj projekat radi sa sektorom je jačanje veza sa kompanijama čije je sjedište u Evropskoj uniji.
„Jedna od naših strategija za rast dolazi iz uvjerenja da možemo da proširimo naše poslovanje zajedno sa budućim partnerima u EU.“
Iliriana Ibraj, LinkPlus
IKT ne zna za granice
Najpopularnije izvozne usluge kosovskih kompanija uključuju IT konsalting, razvoj veb dizajna, mobilna rješenja i e-trgovinu. LinkPlus nudi ove usluge klijentima koji posluju u EU, ali i onima na sjeveroameričkim tržištima. Budućnost izgleda sjajno za preduzeće koja razmatra saradnju sa kompanijama identifikovanim na nedavnim direktnim sastancima.
„Jedna od naših strategija za rast dolazi iz našeg uvjerenja da možemo da proširimo poslovanje zajedno sa budućim partnerima u EU“, objašnjava ona. „Uspostavili smo početne kontakte, sa fokusom na sektore za koje smo se specijalizovali, a sada znamo više o tržištu i ključnim igračima.“ Ona ističe da je zadovoljna početnim predstavljanjem investicionog potencijala Kosova, što podrazumijeva kosovsku omladinu, poslovnu klimu, blizinu EU, korišćenje eura kao valute i prijateljske odnose sa klijentima koje vidi kao najvažnije osobine svog društva.
Takođe je dodala da je njena misija i lična i da se tiče unapređenja položaja žena i koristi inicijativu „DigiWomen“, gdje je članica odbora, kao platformu za pridruživanje ženama u IT-u koje mogu da posluže kao uzor. „Ako želimo da postignemo rodnu ravnopravnost, najvažnije je da budemo uzor i inspirišemo nove generacije: promjena mora da dođe od nas samih da bismo učinili društvo boljim.“
O projektu
Opšti cilj projekta EU Podrška konkurentnosti kosovskog IKT sektora je unapređenje konkurentnosti kosovskih digitalnih i tradicionalnih preduzeća podržavajući širenje kosovskog IKT sektora, što dovodi do rasta i otvaranja novih radnih mjesta.
Projekat takođe ima za cilj da pomogne premošćavanje jaza u digitalnim i poslovnim vještinama na održiv način koji zadovoljava potrebe tržišta i povećava konkurentnost kosovskih digitalnih i tradicionalnih preduzeća, kao i da povećava izvoz kosovskih IKT preduzeća i tradicionalnih preduzeća korišćenjem IKT-a.
Photo credits: Kosovo ICT Support, LinkPlus
Eurostat je 2021. godine izvijestio da je 96% stanovništva Kosova starosti od 16 do 74 godine koristilo internet u prethodna tri mjeseca, što znači da je Kosovo na prvom mjestu u regionu po korišćenju interneta, a čak i nekoliko procenata iznad prosjeka Evropske unije. Ovaj kontekst je preduslov za razvoj digitalne transformacije mnogih usluga u društvu, ali ne nužno samo na Kosovu. Nekoliko kompanija sa sjedištem u i oko Prištine pružaju IKT usluge za Evropu i Sjevernu Ameriku. Neki od njih čak i nemaju domaće klijente, što se odražava u studiji IKT asocijacije STIKK, koja potvrđuje da je preko 90% ovih usluga za instranstvo.
Sužavanje digitalnog rodnog jaza
Jedna od pozitivnih posledica ovog rasta je da se nude radna mjesta u društvu pogođenom nezaposlenošću i da ta radna mjesta zaustavljaju odlazak mladih sa Kosova. IKT sektor takođe postaje sve inkluzivniji.
Žene se nalaze u svim djelovima sektora, od tehničkih pozicija u programiranju, do menadžmenta i kreiranja politika u IKT-u. Jedan od primera je Ilirijana Ibraj, koja vodi odjsek za poslovni rast LinkPlusa, jedne od pionirskih kompanija koja već skoro deset godina izvozi usluge.
„IKT je nekada smatran muškim poslom, ali se to brzo mijenja“, kaže Ibraj, koja dodaje da se osjeća dobro u tom sektoru, između ostalog i zato što može da pruži drugačiju perspektivu. Žene čine više od jedne trećine ukupnog broja zaposlenih u njenom preduzeću. „Sve veći broj žena u IT-u mijenja način razmišljanja i stereotipe na radnom mjestu, ali i u odnosu na klijente gdje perspektiva koja ne dolazi od muškaraca može biti ključna.“
Mogućnost da se promijeni procenat djevojaka u ovom sektoru počinje od obrazovanja, gdje takozvani STEM (Nauka Tehnologija Energetika i Matematika) predmeti doživljavaju povratak kao profesije sa potencijalom zapošljavanja. Pored tradicionalnih univerziteta, postoje i inovacioni centri, privatne inicijative i međunarodni donatori koji nude obučavanje mladih u pomenutim predmetima. Među njima je i projekat koji finansira EU i koji je u okviru podrške konkurentnosti kosovskog IKT sektora obučio oko 100 predavača i 1.000 studenata. Većina učesnika je sertifikovana za veb razvoj, sajber bezbijednost i programske jezike koji se najčešće traže u IKT sektoru.
Druga komponenta na kojoj projekat radi sa sektorom je jačanje veza sa kompanijama čije je sjedište u Evropskoj uniji.
IKT ne zna za granice
Najpopularnije izvozne usluge kosovskih kompanija uključuju IT konsalting, razvoj veb dizajna, mobilna rješenja i e-trgovinu. LinkPlus nudi ove usluge klijentima koji posluju u EU, ali i onima na sjeveroameričkim tržištima. Budućnost izgleda sjajno za preduzeće koja razmatra saradnju sa kompanijama identifikovanim na nedavnim direktnim sastancima.
„Jedna od naših strategija za rast dolazi iz našeg uvjerenja da možemo da proširimo poslovanje zajedno sa budućim partnerima u EU“, objašnjava ona. „Uspostavili smo početne kontakte, sa fokusom na sektore za koje smo se specijalizovali, a sada znamo više o tržištu i ključnim igračima.“ Ona ističe da je zadovoljna početnim predstavljanjem investicionog potencijala Kosova, što podrazumijeva kosovsku omladinu, poslovnu klimu, blizinu EU, korišćenje eura kao valute i prijateljske odnose sa klijentima koje vidi kao najvažnije osobine svog društva.
Takođe je dodala da je njena misija i lična i da se tiče unapređenja položaja žena i koristi inicijativu „DigiWomen“, gdje je članica odbora, kao platformu za pridruživanje ženama u IT-u koje mogu da posluže kao uzor. „Ako želimo da postignemo rodnu ravnopravnost, najvažnije je da budemo uzor i inspirišemo nove generacije: promjena mora da dođe od nas samih da bismo učinili društvo boljim.“
O projektu
Opšti cilj projekta EU Podrška konkurentnosti kosovskog IKT sektora je unapređenje konkurentnosti kosovskih digitalnih i tradicionalnih preduzeća podržavajući širenje kosovskog IKT sektora, što dovodi do rasta i otvaranja novih radnih mjesta.
Projekat takođe ima za cilj da pomogne premošćavanje jaza u digitalnim i poslovnim vještinama na održiv način koji zadovoljava potrebe tržišta i povećava konkurentnost kosovskih digitalnih i tradicionalnih preduzeća, kao i da povećava izvoz kosovskih IKT preduzeća i tradicionalnih preduzeća korišćenjem IKT-a.
Photo credits: Kosovo ICT Support, LinkPlus
Please wait while your video is being uploaded...
Don't close this window!
