Viši nivo roditeljstva
EU i Unicef udružuju snage u pružanju podrške Crnoj Gori u razvoju efikasnog programa razvoja u ranom djetinjstvu kojim se unaprjeđuje dobrobit djece i pruža podrška njegovateljima.
31/08/2022
Mišo Obradović je otac dvoje djece i poznati crnogorski glumac. Voli da provodi slobodno vrijeme sa svojom četvorogodišnjom ćerkom i jednogodišnjim sinom. Međutim, uprkos svojoj ambiciji da bude savršen otac, imao je problema u komunikaciji sa ćerkom. „Moja ćerka je provodila mnogo vremena za stolom za vrijeme ručka, što je problem sa kojim se mnogi roditelji suočavaju, ali ja nisam znao najbolji način da ga riješim“, kaže Mišo.
Priznaje da je pokušao sam da riješi ovaj izazov na razne načine – od podmićivanja ćerke slatkišima do prijetnji kažnjavanjem. Međutim, shvatio je da ovaj pristup ne daje željene rezultate. „Ponekad bih izgubio strpljenje. Ponekad bih imao previše strpljenja, a u tim slučajevima obroci bi trajali vječno“, kaže on.
„Odlučio sam da se prijavim za program Brižne porodice ne samo zbog ovog konkretnog problema, već i zbog želje da budem bolji otac svojoj djeci“, objašnjava on. Koristeći principe iz programa, zajedno sa stručnim savetima i razgovorima sa drugim očevima koji su učestvovali u programu, Mišo je naučio kako da motiviše ćerku da završi svoj obrok koristeći pozitivne podsticaje. „Mirno je prihvatila ovu novu situaciju i odlučio sam da ostanem pribran, tako da više nismo frustrirani zadržavanjem za stolom sat i po nakon ručka.“
„Programi o roditeljstvu ne samo da pomažu u smanjenju strogosti, već i pomažu djeci da budu nenasilna. Roditelji su djeci uzor ponašanja, tako da podizanje djece u nenasilnim porodicama može doprinijeti nenasilnim zajednicama.“
Ida Ferdinandi, Kancelarija za razvoj u ranom djetinjstvu, Unicef Crna GoraBrižne porodice je program za roditelje koji ih podržava da uspostave i njeguju dobre odnose sa svojom djecom. Program direktno finansira EU u Crnoj Gori u okviru projekta Razvoj u ranom djetinjstvu koji sprovodi Unicef. Ida Ferdinandi je Unicefova službenica za razvoj u ranom djetinjstvu u Crnoj Gori i objašnjava da su programi roditeljstva na globalnom nivou prepoznati kao jedna od ključnih strategija za sprječavanje nasilja nad djecom. „U stvari, programi o roditeljstvu ne samo da pomažu u smanjenju strogosti, već i pomažu djeci da budu nenasilna. Roditelji su djeci uzor ponašanja, tako da podizanje djece u nenasilnim porodicama može doprinijeti nenasilnim zajednicama“, kaže ona.
Ida objašnjava da postoji nekoliko ovakvih programa zasnovanih na dokazima širom svijeta, ali da je tim programima generalno teško pristupiti zbog naknade za licencu koja je veoma skupa. Svjetska zdravstvena organizacija, kao i stručnjaci sa različitih univerziteta i iz Unicefa, stoga su razvili ovaj poseban program (Roditeljstvo za doživotno zdravlje, pod nazivom Brižne porodice, u Crnoj Gori) kao licencirani program zasnovan na dokazima ali otvorenog koda za zemlje sa niskim i srednjim primanjima kao što je Crna Gora.
Program se u Crnoj Gori sprovodi već duže od pet godina. Sa dva ciklusa godišnje, on je uključio više od 800 roditelja u sedam opština. Program je uspješno završilo 700 roditelja. Studija koja je izmerila uticaj programa među učesnicima pokazuje da je došlo do smanjenja nasilnog roditeljstva za više od 70%, problematično ponašanje djece smanjeno je za 30% i roditeljska depresija se smanjila za 45%. „Uticaj projekta je fantastičan“, kaže Ida.
Onlajn verzija Brižnih porodica pod nazivom ParentChat je testirana tokom pandemije koronavirusa u pokušaju da se ublaže uticaji koronavirusa na djecu i porodice na Zapadnom Balkanu i u Turskoj.
„Pokušavamo da izgradimo stručne ljudske kapacitete da bi se program razvijao na održiv način. Takođe sarađujemo sa Ministarstvom zdravlja na nacionalnoj strategiji razvoja u ranom djetinjstvu kako bi program postao sastavni dio vladine politike i redovna usluga.“
Ida Ferdinandi, službenica za razvoj u ranom djetinjstvu u Crnoj Gori, UnicefProgram Brižne porodice u Crnoj Gori sprovode centri za osnovnu zdravstvenu zaštitu koji imaju savjetodavne jedinice, kao i vrtići i nekoliko organizacija civilnog društva i osnovnih škola. Unicef takođe radi na proširenju programa kako bi se obezbijedila njegova održivost. Program obezbjeđuje obuku za nove lokalne moderatore sa ciljem da se izgradi grupa nacionalnih instruktora, tako da u budućnosti ne mora da se oslanja samo na međunarodne stručnjake. „Pokušavamo da izgradimo stručne ljudske kapacitete da bi se program razvijao na održiv način. Takođe sarađujemo sa Ministarstvom zdravlja na nacionalnoj strategiji razvoja u ranom djetinjstvu kako bi program postao sastavni dio vladine politike i redovna usluga“, kaže Ida.
Mišo kaže da se model roditeljstva promijenio u odnosu na vrijeme kada je on bio dijete i da očevi žele da budu prisutniji u vaspitavanju svoje djece. „Želim da budem otac koji je blizak svojoj djeci tokom kritičnih perioda njihovog života; da im budem podrška i da im pružim smjernice za odluke koje ih očekuju u životu“, kaže on.
O projektu
Inicijativa za razvoj u ranom djetinjstvu u Crnoj Gori je trogodišnji program koji će trajati do jula 2023. godine. Finansira ga Evropska unija sa milion eura, a sprovodi ga Unicef, u saradnji sa ministarstvima zdravlja, obrazovanja i rada i socijalnih pitanja. Zahvaljujući toj inicijativi, EU i Unicef će pomoći crnogorskim vlastima da razviju i sprovedu nacionalnu strategiju o razvoju u ranom djetinjstvu, čime će se takođe podići svijest o značaju ranog razvoja djece. Povećaće se kapaciteti zdravstvenih, zaštitnih i obrazovnih službi za pružanje odgovarajućih usluga porodicama i maloj djeci, uključujući djecu sa invaliditetom. Roditelji i njegovatelji će takođe imati priliku da steknu nova znanja i vještine kroz program, što će im olakšati da svojoj djeci obezbede pozitivnu, prisutnu i brižnu njegu.
Saznajte još
Photo credits: Dusko Miljanic,Unicef