Poboljšanje energetske efikasnosti u javnim zgradama: Transformacija infrastrukture Sarajeva
Projekat finansiran od strane EU-a radi na revitalizaciji javnih zgrada u Sarajevu za svjetliju i zeleniju budućnost.
22/05/2023
Bosna i Hercegovina je zemlja koja se karakteriše značajnom energetskom neefikasnošću u građevinskom, industrijskom i uslužnom sektoru. Javne zgrade u Bosni i Hercegovini (BiH) imaju prosječnu potrošnju energije tri puta veću od prosjeka u EU, što ih čini potpuno energetski neefikasnim. Više od 70% javnih zgrada u BiH izgrađene su prije više od 30 godina, bez mnogo pažnje posvećene energetskoj efikasnosti. Pored toga, preko 80% zgrada u javnom sektoru trenutno se oslanja na fosilna goriva ili sisteme daljinskog grijanja, uglavnom na bazi uglja.
Sarajevo, najveći grad u zemlji sa procijenjenom populacijom od 360.000 stanovnika, nalazi se u Sarajevskom kantonu. Ovaj regionalni administrativni okrug obuhvata grad Sarajevo i okolinu, sa ukupnom populacijom od oko 450.000 stanovnika. Kanton Sarajevo se snažno oslanja na uvoz električne energije, koji je činio 61,6% ukupne potrošnje električne energije u 2021. godini, dok je 38,3% bilo domaćeg porijekla. Međutim, u ovom području postoji napredak, podržan i od strane Evropske unije kroz projekat “Energetska efikasnost u javnim zgradama u Sarajevskom kantonu”.
“EU je oduševljena podrškom naporima Vlade Sarajevskog kantona u borbi protiv zagađenja vazduha kroz brojne projekte. Za ovu konkretu inicijativu, koja će rezultirati čistijim grijanjem, poboljšanom izolacijom i boljim uslovima u školama, vrtićima, studentskim domovima i poliklinikama u Sarajevskom kantonu, EU obezbjeđuje donaciju od 2 miliona eura. Ovaj projekat predstavlja važan korak ka zajedničkom naporu da se unaprijedi životna sredina i kvalitet vazduha u Sarajevskom kantonu.”
Žil Rebate, šef operacija, Sekcija za ekonomski razvoj, prirodne resurse i infrastrukturu pri Delegaciji EU u Bosni i HercegoviniU toku je značajno unaprjeđenje energetske efikasnosti javnih zgrada u Sarajevu zahvaljujući finansijskom paketu od 10 miliona eura iz Evropske unije (EU) i Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD). EU je odobrila donaciju od 2 miliona eura, dok je EBRD obezbijedila kredit od 8 miliona eura za renoviranje 40 zgrada u prijestonici Bosne i Hercegovine. Ovi radovi su prioritetna inicijativa u okviru Plana akcije za zelene gradove Sarajevskog kantona.
Investicije se pretežno fokusiraju na 29 škola i prateće objekte, šest vrtića, tri studentska doma i dvije poliklinike. Očekuje se da će sprovođenje mjera za uštedu energije rezultirati procijenjenom uštedom energije od oko 13,7 GWh i godišnjim smanjenjem emisija CO2 za 4.774 tona. Mjere energetske efikasnosti obuhvataju uvođenje čistijih i efikasnijih sistema grijanja, poboljšanu izolaciju, bolje osvjetljenje i opšta unaprjeđenja.
Jedan od korisnika ove podrške je vrtić Labudovi u Sarajevu, gdje su nedavno završeni radovi na energetskoj efikasnosti. Ti radovi uključivali su termalnu izolaciju fasade, djelimičnu zamjenu dotrajalih otvora, ugradnju termostatskih ventila na postojeće radijatore, ugradnju kalorimetara i automatsku kontrolu grijanja sa cirkulacionom pumpom, zamjenu neefikasnog osvjetljenja novim LED sijalicama, kao i pripremne i prateće mjere za obnovu zgrade.
Žil Rebate, šef operacija, Sekcija za ekonomski razvoj, prirodne resurse i infrastrukturu pri Delegaciji EU u Bosni i Hercegovini, prisustvovao je ceremoniji obilježavanja završetka radova u vrtiću Labudovi. On je istakao štetan uticaj zagađenja vazduha, koji ima značajne ekonomske posledice, smanjuje očekivanu životnu dob i povećava troškove medicinske zaštite. “EU je oduševljena podrškom naporima Vlade Sarajevskog kantona u borbi protiv zagađenja vazduha kroz brojne projekte. Za ovu konkretu inicijativu, koja će rezultirati čistijim grijanjem, poboljšanom izolacijom i boljim uslovima u školama, vrtićima, studentskim domovima i poliklinikama u Sarajevskom kantonu, EU obezbjeđuje donaciju od 2 miliona eura. Ovaj projekat predstavlja važan korak ka zajedničkom naporu da se unaprijedi životna sredina i kvalitet vazduha u Sarajevskom kantonu,” izjavio je Rebate.
“Naš vrtić je zaista doživio predivnu promjenu koja nas izdvaja. Izolovali smo zgradu i zamijenili sve sigurnosne ventile za grijanje, i vjerujem da će i sadašnje i buduće generacije uživati u ljepoti našeg vrtića.”
Špresa Zenoni, vaspitačica u vrtiću Labudovi
O projektu
Projekat “Energetska efikasnost u javnim zgradama u Sarajevskom kantonu” sprovodi se u okviru Regionalnog programa energetske efikasnosti (REEP/REEP Plus) za Zapadni Balkan. Ovaj program je identifikovan kao jedan od značajnih projekata u okviru “Talasa obnove” u investicionom okviru “Čista energija” Evropske komisije za Zapadni Balkan. Ovi projekti značajno doprinose smanjenju emisija gasova sa efektom staklene bašte i poboljšanju životnog standarda i zdravlja građana. Aktivnosti koje se sprovode u okviru REEP/REEP Plus usklađene su sa propisima EU i ciljevima Zelene agende za Zapadni Balkan, prateći pet stubova Evropskog zelenog sporazuma. Regionalni program energetske efikasnosti osnovan je 2012. godine od strane Investicionog okvira za Zapadni Balkan. U njegovom uspjehu sarađuju različite organizacije, uključujući Energetsku zajednicu, Evropsku banku za obnovu i razvoj, Evropsku komisiju i KfW Razvojnu banku. Uključuje više od 600 miliona eura investicija od strane EBRD-a i KfW Grupe banaka, koje su kombinovane sa grantovima od strane WBIF-a.
Photo credits: WBIF and EBRD