Od 12. oktobra 2025. godine, Evropa počinje sa uvođenjem novog Sistema ulaska/izlaska (EES) na svojim spoljnim granicama. Period prelazne faze trajaće šest mjeseci – do 9. aprila 2026, dok potpuna primjena počinje 10. aprila 2026. Tokom prelaznog perioda, pojedini granični prelazi će ranije uvesti EES, a pasoši će se i dalje pečatirati; nakon potpunog uvođenja, pečati će biti zamijenjeni elektronskom evidencijom.

Na koga se odnosi

Sistem ulaska/izlaska (EES) primjenjuje se na putnike koji nijesu državljani EU, a koji borave kratkoročno – do 90 dana u okviru bilo kog perioda od 180 dana. Ovo uključuje i posjetioce koji putuju bez vize, kao i one koji posjeduju kratkoročnu Šengen vizu. Državljani EU/Šengena i većina dugoročnih rezidenata nijesu obuhvaćeni EES sistemom.

Šta se mijenja na granici

Prilikom prvog putovanja nakon početka primjene EES sistema, granični službenici ili samouslužni terminali evidentiraće podatke iz vašeg pasoša, datum i mjesto ulaska/izlaska, fotografiju lica i četiri otiska prsta. Tokom svakog narednog prelaska granice postupak će obično biti brži jer su vaši podaci već registrovani u sistemu.

Prednosti za putnike sa Zapadnog Balkana

EES automatski obračunava pravilo 90/180 dana, a kada sistem bude kompletno aktivan, pečatiranje pasoša će se ukinuti, čime će se smanjiti zadržavanja na granici i olakšati ponovna putovanja. Putnici će takođe moći da provjere koliko im je dana preostalo u okviru dozvoljenog boravka.

Porodice i deca

Djeci mlađoj od 12 godina neće se uzimati otisci prstiju; ipak, biće neophodna fotografija lica i provjera putnih isprava.

Mogućnost elektronske registracije prije putovanja

Neke zemlje će ponuditi mobilnu aplikaciju („Travel to Europe“) koja omogućava unaprijed registrovati podatke iz pasoša i fotografiju lica prije putovanja – time se ubrzava prvi prelazak. Dostupnost aplikacije zavisi od same zemlje.

12. oktobar 2025: Početak primjene EES sistema, uz postepeno uvođenje po zemljama i vrstama graničnih prelaza.

13. april 2026: Okončanje prelaznog perioda.

10 April 2026: EES u kompletnoj primjeni na svim spoljnim granicama; zvanično ukidanje pečata u pasošu.

Da biste saznali više o sistemu EES, pogledajte sljedeće izvore:

• Pregled EES sistema i vodič za putnike – Travel Europe.
• Podaci koje EES sistem prikuplja i čuva – Travel Europe.
• Obuhvatanje prelaznog perioda, ukidanje pečata i izuzeća – Travel Europe.
• Stranica Evropske komisije o politici i vremenskom okviru EES sistema – Migration and Home Affairs.
• Informativna kampanja i detalji o uvođenju sistema – eu-LISA.